综述

离子液体固载型功能材料的应用研究进展

  • 王引航 ,
  • 李伟 ,
  • 罗沙 ,
  • 刘守新 ,
  • 马春慧 ,
  • 李坚
展开
  • 东北林业大学材料科学与工程学院 哈尔滨 150040
王引航,男,汉族,1992年生,东北林业大学在读硕士生;李伟,副教授,男,1982年生,硕士生导师,主要研究方向为纳米纤维素的制备及其功能化应用.主持国家自然科学基金、黑龙江省自然科学基金、中央高校科研专项基金、浙江农林大学林业工程学科开放基金、中国博士后科学基金等9项.

收稿日期: 2017-07-14

  网络出版日期: 2017-10-24

基金资助

项目受国家重点研发计划(No.2017YFD0601006)、中央高校基本科研业务费(Nos.2572016BB01,2572016BB02)、黑龙江省博士后科研启动金(No.LBH-Q16001)、东北林业大学双一流科研启动金(No.YQ2015-02)和国家自然科学基金(Nos.31500467,31570567)资助.

Research Advances on the Applications of Immobilized Ionic Liquids Functional Materials

  • Wang Yinhang ,
  • Li Wei ,
  • Luo Sha ,
  • Liu Shouxin ,
  • Ma Chunhui ,
  • Li Jian
Expand
  • College of Material Science and Engineering, Northeast Forestry University, Harbin 150040

Received date: 2017-07-14

  Online published: 2017-10-24

Supported by

Project supported by the National Key R&D Program of China (No. 2017YFD0601006), the Central University Basic Research Expenses (Nos. 2572016BB01, 2572016BB02), the Postdoctoral Scientific Research Developmental Fund of Heilongjiang Province in 2016 (LBH-Q16001), the Research Start-up Funding of Introduce Talents in Northeast Forestry University (No. YQ2015-02), and the National Natural Science Foundation of China (Nos. 31500467, 31570567).

摘要

随着人们对生物质能源和绿色清洁化学过程越来越重视,离子液体因其稳定性、低粘度和高电导率等优良性能,成为20世纪90年代初研究团队广泛关注的一类新型绿色溶剂,对其研究内容和应用领域也日趋完善和丰富,特别是在催化反应、电化学、材料化学以及生物质的前处理等领域的发展.对于离子液体的应用研究主要存在着用量庞大、价格昂贵、催化剂不易分离和提纯过程烦琐等缺陷.所以,近年来许多学者尝试通过吸附或者接枝固载化的方法,将离子液体固载于无机多孔材料或者有机高分子材料上,把离子液体的特性转移到多相固体催化剂上,可应用于固定床连续化、封闭化反应.本文对离子液体固载技术的诞生及发展做了详细地梳理,并将离子液体固载技术的应用领域做了多角度地总结,根据离子液体类型的不同,主要是作为催化剂应用于反应催化领域;根据固态载体的不同,主要是作为功能材料应用于吸附分离领域.

本文引用格式

王引航 , 李伟 , 罗沙 , 刘守新 , 马春慧 , 李坚 . 离子液体固载型功能材料的应用研究进展[J]. 化学学报, 2018 , 76(2) : 85 -94 . DOI: 10.6023/A17070319

Abstract

As the biomass energy and green chemistry processes have gained more and more attention from researchers, ionic liquids as a novel green solvent were widely concerned by research teams since 1990s, because of many excellent properties of chemical stability, low viscosity, high conductivity and so on. The research on the preparation methods and application fields is getting better, especially in the fields of catalytic reaction, photoelectron chemistry, materials chemistry and biomass pretreatment. However, some disadvantages such as large consumption, high cost, hard to separate, and complexity in purification process were appeared. Thus, in recent years, many scholars tried to immobilize ILs on inorganic porous materials or organic polymer materials by physical adsorption or chemical grafting. In this way, the characteristics of ILs were transferred to the polyphase solid catalysts, and it can be applied to the continuous and closed fixed-bed reactions. In this review, the development of immobilized ionic liquid technology were summarized in detail, and the current applications of immobilized ionic liquid were illustrated with a multi-angle. The immobilized ionic liquid as catalysts were used in chemical catalytic field depending on the chemical structure of ionic liquid; While the immobilized ionic liquid as a functional materials were used in adsorption separation field depending on the surface characteristic of solid carrier.

参考文献

[1] Zhao, S. H.; Wang, D.; Wang, M.; Kang, J.; Zhang, L. W. Chin. J. Org. Chem. 2015, 35, 865(in Chinese). (赵三虎, 王豆, 王敏, 康锦, 张立伟, 有机化学, 2015, 35, 865.)
[2] Wang, Y. M.; Wang, X. C.; Li, S. J.; Huang, C. P.; Song, Y. L.; Chen, B. H. Chin. J. Org. Chem. 2015, 35, 404(in Chinese). (汪亚美, 王新承, 李顺杰, 黄崇品, 宋彦磊, 陈标华, 有机化学, 2015, 35, 404.)
[3] Cui, W. H.; Zhang, Y. M.; Jia, R. Y.; Wang, Y.; Wei, T. B. Chin. J. Org. Chem. 2015, 35, 890(in Chinese). (崔文辉, 张有明, 贾如琰, 王昱, 魏太保, 有机化学, 2015, 35, 890.)
[4] Xu, H. T.; Zhang, C. H.; Chen, G.; Shen, R. B.; Ying, A. G. Chin. J. Org. Chem. 2016, 36, 2353(in Chinese). (徐慧婷, 张超怀, 陈钢, 沈润溥, 应安国, 有机化学, 2016, 36, 2353.)
[5] He, X. X.; Liu, F. C.; Zeng, Q. S.; Liu, Z. Acta Chim. Sinica 2015, 73, 924(in Chinese). (何学侠, 刘富才, 曾庆圣, 刘政, 化学学报, 2015, 73, 924.)
[6] Zhang, S. G.; Zhang, J. H.; Zhang, Y.; Deng, Y. Q. Chem. Rev. 2017, 117, 6755.
[7] Hurley, F. H.; Wier, T. P. Electrochem. Soc. 1951, 98, 203.
[8] Koch, V. R.; Miller, L. L.; Osteryoung, R. A. J. Am. Chem. Soc. 1976, 98, 5277.
[9] Wilkes, J. S.; Levisky, J. A.; Wilson, R. A.; Hussey, C. L. Inorg. Chem. 1982, 21, 1263.
[10] Hussey, C. L. Pure & Appl. Chem. 1988, 60, 1763.
[11] Wilkes, J. S.; Zaworotko, M. J. J. Chem. Soc., Chem. Commun. 1992, 13, 965.
[12] Bonhote, P.; Dias, A. P. Inorg. Chem. 1996, 35, 1168.
[13] Mehnert, C. P. Chem. Eur. J. 2004, 11, 50.
[14] Valkenberg, M. H.; Decastro, C.; Holderich, W. F. Green Chem. 2002, 4, 88.
[15] Riisager, A.; Fehrmann, R.; Haumann, M.; Wasserscheid, P. Top. Catal. 2006, 40, 91.
[16] Riisager, A.; Fehrmann, R.; Haumann, M.; Wasserscheid, P. Eur. J. Inorg. Chem. 2006, 4, 695.
[17] Li, D. M.; Shi, F.; Guo, S.; Deng, Y. Q. Tetrahedron Lett. 2004, 45, 265.
[18] Zhang, S. J. Ionic Liquids and Green Chemistry, Science Press, Beijing, 2009, p. 569(in Chinese). (张锁江, 离子液体与绿色化学, 科学出版社, 北京, 2009.)
[19] Zhang, Z. M. M.S. Thesis, Zhejiang University, Hangzhou, 2008(in Chinese). (张正敏, 硕士论文, 浙江大学, 杭州, 2008.)
[20] Liang, L. Y. M.S. Thesis, Hebei University of Science & Technology, Shijiazhuang, 2013(in Chinese). (梁丽亚, 硕士论文, 河北科技大学, 石家庄, 2013.)
[21] Zhang, X. H.; Zhang, Y. X.; Yang, X. H.; Liu, H. M.; Xu, B. Chem. Ind. Times 2008, 22, 68(in Chinese). (张雪红, 张云宵, 杨晓辉, 刘慧敏, 徐彬, 化工时刊, 2008, 22, 68.)
[22] Tamboli, A. H.; Chaugule, A. A.; Sheikh, F. A.; Wook, J. C.; Kim, H. Chin. J. Mater. Res. 2015, 36, 1365.
[23] Liu, M. M.; Pi, J. Y.; Wang, X. J.; Huang, R.; Du, Y. M.; Yu, X. Y.; Tan, W. F.; Liu, F.; Shea, K. J. Anal. Chim. Acta 2016, 932, 29.
[24] Cheng, W. G.; Chen, X.; Sun, J.; Wang, J. Q.; Zhang, S. J. Catal. Today 2013, 200, 117.
[25] Wu, X. Y.; Liu, Y.; Huo, T.; Chen, Z. B.; Liu, Y. F.; Di, D. L.; Guo, M.; Zhao, L. Colloids Surf., A 2015, 487, 35.
[26] Zhang, Y. P. Ph.D. Dissertation, Beijing Institute of Technology, Beijing, 2015(in Chinese). (张亚平, 博士论文, 北京理工大学, 北京, 2015.)
[27] Wu, Z. W.; Chen, C.; Guo, Q. R.; Li, B. X.; Que, Y. G.; Wang, L.; Wan, H.; Guan, G. F. Fuel 2016, 184, 128.
[28] Cole, A. C.; Jensen, J. L.; Ntai, I.; Tran, K. L.; Weaver, K. J.; Forbes, D. C.; Davis, J. H. J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 5962.
[29] Li, D. M.; Shi, F.; Peng, J. J.; Guo, S.; Deng, Y. Q. J. Org. Chem. 2004, 69, 3582.
[30] Arfan, A.; Bazureau, J. P. Org. Process Res. Dev. 2005, 9, 743.
[31] Wang, J. X.; Wu, Q.; Li, H. S.; Zhen, B. Chem. Ind. Eng. Prog. 2008, 27, 1574(in Chinese). (王敬娴, 吴芹, 黎汉生, 甄彬, 化工进展, 2008, 27, 1574.)
[32] Lai, G. Q.; Peng, J. J.; Li, J. Y. Tetrahedron Lett. 2006, 47, 6951.
[33] Li, D. M.; Shi, F.; Guo, S.; Deng, Y. Q. Tetrahedron Lett. 2004, 45, 265.
[34] Yue, C. B.; Wei, Y. Y.; Lv, M. J. Chin. J. Appl. Chem. 2006, 23, 1282(in Chinese). (岳彩波, 魏运洋, 吕敏杰, 应用化学, 2006, 23, 1282.)
[35] Zhou, B. L. M.S. Thesis, Guangdong University of Technology, Guangzhou, 2005(in Chinese). (周蓓蕾, 硕士论文, 广东工业大学, 广州, 2005.)
[36] Qiao, K.; Hagiwara, H.; Yokoyama, C. J. Mol. Catal. A:Chem. 2006, 246, 65.
[37] Cai, Y.; Huang, D. Y.; Guan, G. F.; Wan, H. Fine Chem. 2007, 24, 1196(in Chinese). (蔡源, 黄德英, 管国锋, 万辉, 精细化工, 2007, 24, 1196.)
[38] Wei, Z. J.; Li, Y.; Li, F. J.; Chen, C. J.; Liu, Y. X.; Ren, Q. L. J. Chem. Ind. Eng. Soc. 2009, 6, 1452(in Chinese). (魏作君, 李艳, 李斐瑾, 陈传杰, 刘迎新, 任其龙, 化工学报, 2009, 6, 1452.)
[39] Zhang, J. S.; Wan, H.; Guan, G. F. Chemical Reaction Engi-neering and Technology 2008, 24, 503(in Chinese). (张继申, 万辉, 管国锋, 化学反应工程与工艺, 2008, 24, 503.)
[40] Zhang, Q. H.; Shi, F.; Deng, Y. Q. Chin. J. Catal. 2004, 25, 607(in Chinese). (张庆华, 石峰, 邓友全, 催化学报, 2004, 25, 607.)
[41] Shi, F.; Deng, Y. Q.; Sima, T. L.; Peng, J. J.; Gu, Y. L.; Qiao, B. T. Angew. Chem., Int. Ed. 2003, 42, 3257.
[42] Li, Y.; Zhen, B.; Li, H. S. Ind. Catal. 2011, 19, 27(in Chinese). (李原, 甄彬, 黎汉生, 工业催化, 2011, 19, 27.)
[43] Xu, H. M.; Zhao, H. H.; Song, H. L.; Miao, Z. C.; Yang, J.; Zhao, J.; Liang, N.; Chou, L. J. J. Mol. Catal. A:Chem. 2015, 410, 235.
[44] Ochedzan-Siodlak, W.; Dziubek, K. Appl. Catal., A. 2014, 484, 134.
[45] Cao, Y.; Zhou, H. B.; Li, J. Renew. Sust. Energ. Rev. 2016, 58, 871.
[46] Ananda, S. A.; Onome, S. O. Catal. Commun. 2010, 11, 1072.
[47] Miao, J. M.; Wan, H.; Guan, G. F. Catal. Commun. 2011, 12, 353.
[48] Tamboli, A. H.; Chaugule, A. A.; Sheikh, F. A.; Wook, J. C.; Kim, H. Chin. J. Mater. Res. 2015, 36, 1365.
[49] Li, Y.; Liu, H.; Song, C. H.; Gu, X. M.; Li, H. M.; Zhu, W. S.; Yin, S.; Han, C. R. Bioresour. Technol. 2013, 133, 347.
[50] Val, K.H.; Decastro, C.; Holderich, W. F. Green Chem. 2002, 4, 88.
[51] Zhang, Q. H.; Shi, F.; Deng, Y. Q. Chin. J. Catal. 2004, 25, 607(in Chinese). (张庆华, 石峰, 邓友全, 催化学报, 2004, 25, 607.)
[52] Xu, P. P. M.S. Thesis, Northeastern University, Shenyang, 2010(in Chinese). (徐裴裴, 硕士论文, 东北大学, 沈阳, 2010.)
[53] Jin, M. J.; Taher, A.; Kang, H. J.; Choi, M.; Ryoo, R. Green Chem. 2009, 11, 309.
[54] Chen, W.; Zhang, Y. Y.; Zhu, L. B.; Lan, J. B.; Xie, R. G.; You, J. S. J. Am. Chem. Soc. 2007, 129, 13879.
[55] Burguete, M. I.; Erythropel, H.; Garcia-verdugo, E.; Santiago, V. L.; Sans, V. Green Chem. 2008, 10, 401.
[56] Liu, Y.; Peng, J. J.; Zhai, S. R. Eur. J. Inorg. Chem. 2006, 15, 2947.
[57] Gadenne, B.; Hesemann, P.; Polshettiwar, V.; Moreau, J. E. Eur. J. Inorg. Chem. 2006, 18, 3697.
[58] Parvin, M. N.; Jin, H.; Ansari, M. B.; Oh, S. M.; Park, S. E. Appl. Catal. A 2012, 413, 205.
[59] Zhao, H. H.; Yu, N. Y.; Wang, J. Q.; Zhuang, D. Y.; Ding, Y.; Tan, R.; Yin, D. H. Microporous Mesoporous Mater. 2009, 122, 240.
[60] Udayakumar, S.; Son, Y. S.; Lee, M. K.; Park, S. W.; Park, D. W. Appl. Catal. A 2008, 347, 192.
[61] Wu, Y. T. M.S. Thesis, East China Normal University, Shanghai, 2013(in Chinese). (吴悦彤, 硕士论文, 华东师范大学, 上海, 2013.)
[62] Cui, L. D.; Ma, L. Zhejiang Chem. Ind. 2012, 43, 12(in Chinese). (崔露丹, 马磊, 浙江化工, 2012, 43, 12.)
[63] Tang, Y. M. Ph.D. Dissertation, Northwestern Polytechnical University, Xi'an, 2014(in Chinese). (唐一梅, 博士论文, 西北工业大学, 西安, 2014)
[64] Zheng, X. X.; Luo, S. Z.; Zhang, L.; Cheng, J. P. Green Chem. 2009, 11, 455.
[65] Zhang, Y.; Zhao, Y. W.; Xia, C. G. J. Mol. Catal. A:Chem. 2009, 306, 107.
[66] Zhang, Y.; Xia, C. G. Appl. Catal. A 2009, 366, 141.
[67] Abu, T.; Jin, B. K.; Ji, Y. J.; Wha, S. A.; Jin, M. Synlett 2009, 15, 2477.
[68] Abureziq, R.; Wang, D. S.; Post, M.; Alper, H. Adv. Synth. Catal. 2007, 349, 2145.
[69] Jiang, Y. Y.; Guo, C.; Xia, H. S.; Mahmood, I.; Liu, C. Z.; Liu, H. Z. J. Mol. Catal. B-Enzym. 2009, 58, 103.
[70] Zhang, Y. P.; Jiao, Q. Z.; Wu, Q.; Li, H. S. J. Chem. Ind. Eng. 2014, 65, 4799(in Chinese). (张亚平, 矫庆泽, 吴芹, 黎汉生, 化工学报, 2014, 65, 4799.)
[71] Wang, Z. B.; Wang, Y.; Meng, Q. J.; Lu, Q. M.; Tang, M. C. J. Instrumental Anal. 2013, 32, 1044(in Chinese). (王志兵, 王月, 孟庆娟, 陆琼梅, 唐民才, 分析测试学报, 2013, 32, 1044.)
[72] Yang, J. M.S. Thesis, China University of Petroleum, Beijing, 2013(in Chinese). (杨洁, 硕士论文, 中国石油大学, 北京, 2013.)
[73] Sheikhian, L. Desin Water Treat. 2016, 57, 8447.
[74] Hu, K.; Zhang, W. F.; Yang, H. X.; Cui, Y. X.; Zhang, J. Y.; Zhao, W. J.; Yu, A. J.; Zhang, S. S. Talanta 2016, 152, 392.
[75] Qian, G. F.; Song, H.; Yao, S. J. Chromatogr. A 2016, 1429, 127.
[76] Leila, S.; Sedigheh, B. S. J. Chromatogr. B 2016, 1009, 34.
[77] Abdolmohammad, Z. H.; Galeh, A. M.; Shabkhizan, S.; Mousazadeh, H. King Saud Univ. Arabian J. Chem. 2011.
[78] Nie, L. R.; Lu, J.; Zhang, W.; He, A.; Yao, S. Sep. Purif. Technol. 2015, 155, 2.
[79] Tian, M.; Yan, H.; Row, K. H. J. Chromatogr. B 2009, 877, 738.
[80] Fang, G. Z.; Chen, J.; Wang, J. P.; He, J. X.; Wang, S. J. Chromatogr. A 2010, 1217, 1567.
[81] Bi, W.; Tian, M.; Row, K. H. J. Chromatogr. B 2012, 880, 108.
[82] Tsyurupa, M. P.; Maslova, L. A.; Andreeva, A. I.; Mrach-kovskaya, T. A.; Davankov, V. A. React. Funct. Polym. 1995, 25, 69.
[83] Malik, D. J.; Warwick, G. L.; Venturi, M.; Streat, M.; Hellgardt, K.; Hoenich, N.; Dale, J. A. Biomaterials 2004, 25, 2933.
[84] Lahari, C.; Jasti, L. S.; Fadnavis, N. W.; Ponrathnam, S. Langmuir 2010, 26, 1096.
[85] Valderrama, C.; Gamisans, X.; Heras, X.; Farran, A.; Cortina, J. L. J. Hazard. Mater. 2008, 157, 386.
[86] Du, X. L.; Yuan, Q. P.; Li, Y.; Zhou, H. H. Chem. Eng. Technol. 2008, 31, 87.
[87] Lu, C. X.; Luo, X. L.; Lu, L. L.; Li, H.; Chen, X.; Ji, Y. Sep. Purif. Technol. 2013, 36, 959.
[88] Liu, Y. F.; Liu, J. X.; Chen, X. F.; Liu, Y. W.; Di, D. L. Food Chem. 2010, 123, 1027.
[89] Oberholzer, M. R.; Lenhoff, A. M. Langmuir 1999, 15, 3905.
[90] Huang, J. H.; Huang, K. L.; Liu, S. Q.; Shi, S. J. Colloid Interface Sci. 2008, 317, 434.
[91] Gao, W. H.; Butler, D.; Tomasko, D. L. Langmuir 2004, 20, 8083.
[92] Li, A. M.; Zhang, Q. X.; Chen, J. L.; Fei, Z. H.; Long, C.; Li, W. X. React. Funct. Polym. 2001, 49, 225.
[93] Ye, H. L.; Di, D. L. J. Northwest Normal Univ. 2014, 50, 59(in Chinese). (叶鹤琳, 邸多隆, 西北师范大学学报, 2014, 50, 59.)
[94] Wu, X. Y.; Liu, Y.; Liu, Y. F.; Di, D. L. Colloids Surf., A 2015, 469, 141.
[95] Wu, X. Y.; Liu, Y.; Huo, T.; Chen, Z. B.; Liu, Y. F.; Di, D. L.; Guo, M.; Zhao, L. Colloids Surf., A 2015, 487, 35.
[96] Fontanals, N.; Ronka, S.; Borrull, F.; Trochimczuk, A. W.; Marce, R, M. Talanta 2009, 80, 250.
[97] Tian, M.; Yan, H. Row, K. H. Anal. Lett. 2009, 43, 110.
[98] Bagheri, H.; Piri, M. H.; Naderi, M. Trends Anal. Chem. 2012, 34, 126.
[99] Rao, M.; Geng, X.; Liao, Y.; Hu, S. J.; Li, W. S. J. Membrane. Sci. 2012, 399, 37.
[100] Han, D.; Tang, B.; Row, K. H. Anal. Lett. 2013, 46, 2359.
[101] Blasig, A.; Tang, J. B.; Hu, X. D.; Shen, Y. Q.; Radosz, M. Fluid Phase Equilib. 2007, 256, 75.
[102] Arellano, I. H.; Madani, S. H.; Huang, J. H.; Pendleton, P. Chem. Eng. J. 2016, 283, 692.
[103] Zhu, L. L.; Zhang, C.; Liu, Y. H. J. Mater. Chem. 2010, 20, 1553.
[104] Peng, C. H.; Cheng, X. S.; Cao, J. Y.; Chen, D. J. J. Central South Univ. (Nat. Sci. Ed.) 2010, 41, 416(in Chinese). (彭长宏, 程晓苏, 曹金艳, 陈带军, 中南大学学报(自然科学版), 2010, 41, 416.
[105] Li, L. L. M.S. Thesis, University of Jinan, Jinan, 2015(in Chinese). (李磊磊, 硕士论文, 济南大学, 济南, 2015.)
[106] Hou, L. W.; Ma, J. P.; Jiang, L. H. J. Instrumental Anal. 2015, 34, 715(in Chinese). (侯丽玮, 马继平, 姜莲华, 分析测试学报, 2015, 34, 715.)
[107] Dang, Y. F.; Ma, X. G.; Zou, J. P. J. Instrumental Anal. 2012, 31, 823(in Chinese). (党永锋, 马晓国, 邹建平, 分析测试学报, 2012, 31, 823.).

文章导航

/