光响应智能生物粘附材料的设计与应用★
收稿日期: 2023-09-03
网络出版日期: 2023-10-24
基金资助
项目受国家重点研发计划(2022YFB3804400); 国家自然科学基金(52173132)
Design and Application of Light Responsive Smart Bio-adhesive Materials★
Received date: 2023-09-03
Online published: 2023-10-24
Supported by
National Key R&D Program of China(2022YFB3804400); National Natural Science Foundation of China(52173132)
智能生物粘附材料是一类通过生物粘附作用粘附于组织表面, 且对外界刺激具有特定响应的新型粘合剂. 因其止血快、生物相容性好、生物粘附性强且具有智能响应效果而在外科临床应用领域受到了极大的关注. 其中, 光响应生物粘附材料因具有无接触、时空调节、严格剪裁和远程控制等独特优势, 被广泛用于伤口止血及组织修复等领域. 除了广泛应用的紫外光, 可见光和近红外光因其优异的组织穿透深度、高稳定性和低能量特性而在这类光响应生物粘附材料中受到广泛关注. 本文总结了智能响应粘附材料的响应类型, 重点介绍了近年来光响应生物粘附材料的研究进展, 包括分类、性能及其在生物医学领域的具体应用等.
张恒杰 , 柳坤锐 , 陈显春 , 顾志鹏 , 李乙文 . 光响应智能生物粘附材料的设计与应用★[J]. 化学学报, 2023 , 81(12) : 1739 -1753 . DOI: 10.6023/A23090402
Smart bio-adhesive materials are a new type of adhesive that could adhere to tissue surface through bio-adhesion covalent and noncovalent interactions, including hydrogen bonding, electrostatic interactions, cation-π interactions, π-π interactions, Michael addition, Schiff base, amide bond and so on, which usually has a specific response to specific external and internal stimuli, such as in vivo (chemical components, pH, oxidants and enzymes) and in vitro (temperature, ultrasound, light) trigger types. Additionally, smart bio-adhesive materials have attracted great attention in clinical surgical applications due to its numerous advantages, including fast hemostasis, good biocompatibility, strong bio-adhesion, convenient use, simple preparation, excellent repair promoting performance and smart response effect. Among them, light responsive bio-adhesive materials, including ultraviolet (UV) light, visible and near infrared (NIR) light responsive bio-adhesive materials, have unique advantages such as non-contact, spatiotemporal regulation, strict tailoring, accurate positioning, simple operation and remote control, and which have been widely used in wound healing, tissue repair, antibacterial therapy, 3D printing, biomimetics and software devices, cell coating and culture, bio-production and patterning, and other applications. In addition to the widely used UV light responsive bio-adhesive materials, visible and NIR light bio-adhesive materials have received great attention in light responsive biomedical materials and bio-adhesive applications due to its unique features, including excellent and long tissue penetration depth, high stability, low damage to cells and human tissues, and low energy dosage. In this paper, response type of smart bio-adhesive materials is reviewed, and the research progress of UV light, visible and NIR light response bio-adhesive materials in recent years is mainly introduced, including classification, performance and specific application in biomedical field.
[1] | Mohamed, M. A.; Fallahi, A.; El-Sokkary, A. M. A.; Salehi, S.; Akl, M. A.; Jafari, A.; Tamayol, A.; Fenniri, H.; Khademhosseini, A.; Andreadis, S. T.; Cheng, C. Prog. Polym. Sci. 2019, 98, 101147. |
[2] | Lavrador, P.; Esteves, M. R.; Gaspar, V. M.; Mano, J. F. Adv. Funct. Mater. 2021, 31, 2005941. |
[3] | Zheng, N.; Xu, Y.; Zhao, Q.; Xie, T. Chem. Rev. 2021, 121, 1716. |
[4] | Geng, H. M.; Cui, J. W.; Hao, J. C. Acta Chim. Sinica 2020, 78, 105 (in Chinese). |
[4] | (耿慧敏, 崔基炜, 郝京诚, 化学学报, 2020, 78, 105.) |
[5] | Lin, B. Z.; Zhao, L.; Wang, H. W.; Zhu, H. P.; Gai, G. Q.; Wang, L. Y.; Ding, J. X. J. Funct. Polym. 2020, 33, 125 (in Chinese). |
[5] | (林柏仲, 赵丽, 王宏伟, 朱浩鹏, 盖广清, 王立艳, 丁建勋, 功能高分子学报, 2020, 33, 125.) |
[6] | Nele, V.; Wojciechowski, J. P.; Armstrong, J. P. K.; Stevens, M. M. Adv. Funct. Mater. 2020, 30, 2002759. |
[7] | Li, L.; Scheiger, J. M.; Levkin, P. A. Adv. Mater. 2019, 31, 1807333. |
[8] | Lee, M.; Rizzo, R.; Surman, F.; Zenobi-Wong, M. Chem. Rev. 2020, 120, 10950. |
[9] | Guo, L. H.; Wang, T. Y.; Li, Z. X.; Wu, S. W.; Xu, Y. Y.; Yang, Z.; Li, Y. W.; Gu, Z. P.; Jiang, X. Chem. Mater. 2023, 35, 5420. |
[10] | Annabi, N.; Zhang, Y. N.; Assmann, A.; Sani, E. S.; Cheng, G.; Lassaletta, A. D.; Vegh, A.; Dehghani, B.; Ruiz-Esparza, G. U.; Wang, X.; Gangadharan, S.; Weiss, A. S.; Khademhosseini, A. Sci. Transl. Med. 2017, 9, eaai7466. |
[11] | Zhao, W.; Li, Y.; Zhang, X.; Zhang, R.; Hu, Y.; Boyer, C.; Xu, F. J. J. Controlled Release 2020, 323, 24. |
[12] | Guo, Y.; Wang, Y.; Zhao, X.; Li, X.; Wang, Q.; Zhong, W.; Mequanint, K.; Zhan, R.; Xing, M.; Luo, G. Sci. Adv. 2021, 7, eabf9635. |
[13] | Chen, Y.; Zhang, J.; Liu, X.; Wang, S.; Tao, J.; Huang, Y.; Wu, W.; Li, Y.; Zhou, K.; Wei, X.; Chen, S.; Li, X.; Xu, X.; Cardon, L.; Qian, Z.; Gou, M. Sci. Adv. 2020, 6, eaba7406. |
[14] | Shih, H.; Greene, T.; Korc, M.; Lin, C. C. Biomacromolecules 2016, 17, 3872. |
[15] | Wang, Z.; Guo, L. F.; Xiao, H. Y.; Cong, H.; Wang, S. T. Mater. Horiz. 2020, 7, 282. |
[16] | Liu, B.; Sun, J.; Zhu, J.; Li, B.; Ma, C.; Gu, X.; Liu, K.; Zhang, H.; Wang, F.; Su, J.; Yang, Y. Adv. Mater. 2020, 32, 2004460. |
[17] | Yang, Y.; Yang, L.; Yang, F.; Bai, W.; Zhang, X.; Li, H.; Duan, G.; Xu, Y.; Li, Y. Mater. Horiz. 2023, 10, 268. |
[18] | Wang, C.; Liu, C.; Wei, Q.; Yang, L.; Yang, P.; Li, Y.; Cheng, Y. Research 2020, 2020, 6563091. |
[19] | Wu, S. J.; Yuk, H.; Wu, J.; Nabzdyk, C. S.; Zhao, X. Adv. Mater. 2021, 33, 2007667. |
[20] | Li, Z. Y.; Zhang, X. J.; Gao, Y. M.; Song, Y. Y.; Sands, M. X.; Zhou, S. B.; Li, Q. F.; Zhang, J, J. Adv. Healthcare Mater. 2023, 12, 2202770. |
[21] | Geng, H. M.; Zheng, X.Y.; Zhang, Y. L.; Cui, X. M.; Li, Z. W.; Zhang, X. H.; Cui, J. W.; Meng, F. G.; Sun, L; Ni, S. L. Adv. Funct. Mater. 2023, 2305154. |
[22] | Yang, Y.; Shi, K.; Yu, K.; Xing, F.; Lai, H.; Zhou, Y.; Xiao, P. Adv. Healthcare Mater. 2022, 11, 2101504. |
[23] | Lo Presti, M.; Rizzo, G.; Farinola, G. M.; Omenetto, F. G. Adv. Sci. (Weinheim, Ger.) 2021, 8, 2004786. |
[24] | Li, X. D.; Du, Z. L.; Song, Z. Y.; Li, B.; Wu, L. X.; Liu, Q. P.; Zhang, H. Y.; Li, W. Adv. Funct. Mater. 2018, 28, 1800599. |
[25] | Liu, T.; Du, Y.; Yan, Y.; Song, S.; Qi, J.; Xia, X.; Hu, X.; Chen, Q.; Liu, J.; Zeng, X. Mater. Today 2023, 62, 71. |
[26] | Cheng, X. J.; Li, L.; Yang, L.; Huang, Q.; Li, Y. W.; Cheng, Y. Y. Adv. Funct. Mater. 2022, 32, 2206201. |
[27] | Hu, X.; Li, Z.; Yang, Z.; Zhu, F.; Zhao, W.; Duan, G.; Li, Y. ACS Macro. Lett. 2022, 11, 251. |
[28] | Zhao, X.; Li, S.; Du, X.; Li, W.; Wang, Q.; He, D.; Yuan, J. Bioact. Mater. 2022, 8, 196. |
[29] | Zhao, P.; Xia, X.; Xu, X.; Leung, K. K. C.; Rai, A.; Deng, Y.; Yang, B.; Lai, H.; Peng, X.; Shi, P.; Zhang, H.; Chiu, P. W. Y.; Bian, L. Nat. Commun. 2021, 12, 7162. |
[30] | Liu, Y.; Zhang, X. P.; Wu, T. L.; Liu, B.; Yang, J. H.; Liu, W. G. Nano Today 2021, 41, 101306. |
[31] | Shi, Y. G.; Li, D.; Ding, J. F.; He, C. L.; Chen, X. S. Polym. Chem. 2021, 12, 2832. |
[32] | Lin, X. X.; Wang, X. L.; Zeng, L. P.; Wu, Z. L.; Guo, H.; Hourdet, D. Chem. Mater. 2021, 33, 7633. |
[33] | Jiang, Y. N.; Zhang, X.; Zhang, W.; Wang, M. H.; Yan, L. W.; Wang, K. F.; Han, L.; Lu, X. ACS Nano 2022, 16, 8662. |
[34] | Liang, Y.; Xu, H.; Li, Z.; Zhangji, A.; Guo, B. Nano-Micro Lett. 2022, 14, 185. |
[35] | Liu, Y.; Wang, C.; Xue, J.; Huang, G.; Zheng, S.; Zhao, K.; Huang, J.; Wang, Y.; Zhang, Y.; Yin, T.; Li, Z. Adv. Healthcare Mater. 2022, 11, 2200653. |
[36] | Wang, C.; Chen, X.; Wang, L.; Makihata, M.; Liu, H. C.; Zhou, T.; Zhao, X. Science 2022, 377, 517. |
[37] | Liu, D.; Li, L.; Shi, B. L.; Shi, B.; Li, M. D.; Qiu, Y.; Zhao, D.; Shen, Q. D.; Zhu, Z. Z. Bioact. Mater. 2023, 24, 96. |
[38] | Ma, Z.; Bourquard, C.; Gao, Q.; Jiang, S.; De Iure-Grimmel, T.; Huo, R.; Li, X.; He, Z.; Yang, Z.; Yang, G.; Wang, Y.; Lam, E.; Gao, Z. H.; Supponen, O.; Li, J. Science 2022, 377, 751. |
[39] | Wei, H.; Zhang, B.; Lei, M.; Lu, Z.; Liu, J.; Guo, B.; Yu, Y. ACS Nano 2022, 16, 4734. |
[40] | Bian, S. Q.; Hao, L. Z.; Qiu, X.; Wu, J.; Chang, H.; Kuang, G. M.; Zhang, S.; Hu, X. H.; Dai, Y. K.; Zhou, Z. Y.; Huang, F. L.; Liu, C.; Zou, X. N.; Liu, W. G.; Lu, W. W.; Pan, H. B.; Zhao, X. L. Adv. Funct. Mater. 2022, 32, 2207741. |
[41] | Lee, H. P.; Lokhande, G.; Singh, K. A.; Jaiswal, M. K.; Rajput, S.; Gaharwar, A. K. Adv. Mater. 2021, 33, 2101238. |
[42] | Klan, P.; Solomek, T.; Bochet, C. G.; Blanc, A.; Givens, R.; Rubina, M.; Popik, V.; Kostikov, A.; Wirz, J. Chem. Rev. 2013, 113, 119. |
[43] | Kumar, G. S.; Lin, Q. Chem. Rev. 2021, 121, 6991. |
[44] | Guo, Y.; Yan, R.; Wang, X.; Liang, G.; Yang, A.; Li, J. Nano Lett. 2022, 22, 2293. |
[45] | Liu, J. H.; Butt, H. J.; Wu, S. Adv. Funct. Mater. 2020, 30, 1907605. |
[46] | Tang, J. P.; Ou, J. H.; Zhu, C. X.; Yao, C.; Yang, D. Y. Adv. Funct. Mater. 2022, 32, 2107267. |
[47] | Fan, Y. Z.; Wang, Z. A.; Ren, W. Z.; Liu, G. Y.; Xing, J.; Xiao, T. Z.; Li, W.; Li, Y. J.; Yu, P.; Ning, C. Y.; Song, Z. G. ACS Appl. Mater. Interfaces 2022, 14, 36966. |
[48] | Cao, H.; Yang, L.; Tian, R.; Wu, H.; Gu, Z.; Li, Y. Chem. Soc. Rev. 2022, 51, 4175. |
[49] | Yang, P.; Bai, W.; Zou, Y.; Zhang, X.; Yang, Y.; Duan, G.; Wu, J.; Xu, Y.; Li, Y. Mater. Horiz. 2023, 10, 2020. |
[50] | Qi, X.; Huang, Y.; You, S.; Xiang, Y.; Cai, E.; Mao, R.; Pan, W.; Tong, X.; Dong, W.; Ye, F.; Shen, J. Adv. Sci. (Weinheim, Ger.) 2022, 9, 2106015. |
[51] | Urciuolo, A.; Poli, I.; Brandolino, L.; Raffa, P.; Scattolini, V.; Laterza, C.; Giobbe, G. G.; Zambaiti, E.; Selmin, G.; Magnussen, M.; Brigo, L.; De Coppi, P.; Salmaso, S.; Giomo, M.; Elvassore, N. Nat. Biomed. Eng. 2020, 4, 901. |
[52] | Zhang, H.; Xiao, Y.; Chen, P.; Cao, H.; Bai, W.; Yang, Z.; Yang, P.; Li, Y.; Gu, Z. Biomacromolecules 2022, 23, 3493. |
[53] | Zhang, H. J.; Huang, C. H.; Zhang, J. H.; Wang, C.; Wang, T. Y.; Shi, S.; Gu, Z. P.; Li, Y. W. Giant 2022, 12, 100120. |
[54] | Chang, R.; Zou, Q.; Zhao, L.; Liu, Y.; Xing, R.; Yan, X. Adv. Mater. 2022, 34, 2200139. |
[55] | Welleman, I. M.; Hoorens, M. W. H.; Feringa, B. L.; Boersma, H. H.; Szymanski, W. Chem. Sci. 2020, 11, 11672. |
[56] | Xu, G.; Li, S.; Liu, C.; Wu, S. Chem.-Asian J. 2020, 15, 547. |
[57] | Liu, J.; Tan, C. S. Y.; Scherman, O. A. Angew Chem., Int. Ed. 2018, 57, 8854. |
[58] | Cheng, H. B.; Zhang, S. C.; Qi, J.; Liang, X. J.; Yoon, J. Adv. Mater. 2021, 33, 2007290. |
[59] | Peng, K.; Zheng, L.; Zhou, T.; Zhang, C.; Li, H. Acta Biomater. 2022, 137, 20. |
[60] | Shahsavan, H.; Aghakhani, A.; Zeng, H.; Guo, Y.; Davidson, Z. S.; Priimagi, A.; Sitti, M. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 2020, 117, 5125. |
[61] | Choi, C. E.; Chakraborty, A.; Coyle, A.; Shamiya, Y.; Paul, A. Adv. Healthcare Mater. 2022, 11, 2102088. |
[62] | Long, K.; Yang, Y.; Lv, W.; Jiang, K.; Li, Y.; Lo, A. C. Y.; Lam, W. C.; Zhan, C.; Wang, W. Adv. Sci. (Weinheim, Ger.) 2021, 8, 2101754. |
[63] | Yan, B.; Boyer, J. C.; Habault, D.; Branda, N. R.; Zhao, Y. J. Am. Chem. Soc. 2012, 134, 16558. |
[64] | Pearson, S.; Feng, J.; del Campo, A. Adv. Funct. Mater. 2021, 31, 2105989. |
[65] | Yang, Z.; Zhang, J. H.; Liu, H. J.; Hu, J. F.; Wang, X. H.; Bai, W. J.; Zhang, W.; Yang, Y.; Gu, Z. P.; Li, Y. W. CCS Chem. 2023, 1. |
[66] | Eke, G.; Mangir, N.; Hasirci, N.; MacNeil, S.; Hasirci, V. Biomaterials 2017, 129, 188. |
[67] | Zhou, Y.; Chen, M.; Ban, Q.; Zhang, Z.; Shuang, S.; Koynov, K.; Butt, H. J.; Kong, J.; Wu, S. ACS Macro. Lett. 2019, 8, 968. |
[68] | Mao, H.; Zhao, S.; He, Y.; Feng, M.; Wu, L.; He, Y.; Gu, Z. Carbohydr. Polym. 2022, 285, 119254. |
[69] | Zhao, R.; Mu, J.; Bai, J.; Zhao, W.; Gong, P.; Chen, L.; Zhang, N.; Shang, X.; Liu, F.; Yan, S. ACS Appl. Mater. Interfaces 2022, 14, 16678. |
[70] | Freedman, B. R.; Uzun, O.; Luna, N. M. M.; Rock, A.; Clifford, C.; Stoler, E.; Ostlund-Sholars, G.; Johnson, C.; Mooney, D. J. Adv. Mater. 2021, 33, 2008553. |
[71] | Hasani-Sadrabadi, M. M.; Sarrion, P.; Pouraghaei, S.; Chau, Y.; Ansari, S.; Li, S.; Aghaloo, T.; Moshaverinia, A. Sci. Transl. Med. 2020, 12, eaay6853. |
[72] | Huang, X. H.; Shangguan, Z. C.; Zhang, Z. Y.; Yu, C. Y.; He, Y. X.; Fang, D.; Sun, W. J.; Li, Y. C.; Yuan, C. R.; Wu, S.; Li, T. Chem. Mater. 2022, 34, 2636. |
[73] | Guo, A. D.; Wei, D.; Nie, H. J.; Hu, H.; Peng, C. Y.; Li, S. T.; Yan, K. N.; Zhou, B. S.; Feng, L.; Fang, C.; Tan, M. J.; Huang, R. M.; Chen, X. H. Nat. Commun. 2020, 11, 5472. |
[74] | Yang, Y.; Zhang, J.; Liu, Z.; Lin, Q.; Liu, X.; Bao, C.; Wang, Y.; Zhu, L. Adv. Mater. 2016, 28, 2724. |
[75] | Liu, X.; Yang, Y.; Li, Y.; Niu, X.; Zhao, B.; Wang, Y.; Bao, C.; Xie, Z.; Lin, Q.; Zhu, L. Nanoscale 2017, 9, 4430. |
[76] | Wang, C.; Liu, Y.; Bao, C.; Xue, Y.; Zhou, Y.; Zhang, D.; Lin, Q.; Zhu, L. Chem. Commun. 2020, 56, 2264. |
[77] | Pauloehrl, T.; Delaittre, G.; Bruns, M.; Meissler, M.; Borner, H. G.; Bastmeyer, M.; Barner-Kowollik, C. Angew Chem., Int. Ed. 2012, 51, 9181. |
[78] | Yang, Y.; Liu, X.; Li, Y.; Wang, Y.; Bao, C.; Chen, Y.; Lin, Q.; Zhu, L. Acta Biomater. 2017, 62, 199. |
[79] | Liu, X.; Yang, Y.; Niu, X.; Lin, Q.; Zhao, B.; Wang, Y.; Zhu, L. Acta Biomater. 2017, 62, 179. |
[80] | Zhang, W.; Bao, B.; Jiang, F.; Zhang, Y.; Zhou, R.; Lu, Y.; Lin, S.; Lin, Q.; Jiang, X.; Zhu, L. Adv. Mater. 2021, 33, 2105667. |
[81] | Fu, Q.; Hao, S.; Meng, L.; Xu, F.; Yang, J. ACS Nano 2021, 15, 18469. |
[82] | Wang, C.; Zhang, P.; Xiao, W.; Zhao, J.; Shi, M.; Wei, H.; Deng, Z.; Guo, B.; Zheng, Z.; Yu, Y. Nat. Commun. 2020, 11, 4694. |
[83] | Liu, J.; Xie, C.; Kretzschmann, A.; Koynov, K.; Butt, H. J.; Wu, S. Adv. Mater. 2020, 32, 1908324. |
[84] | Lu, Z.; Sun, L.; Liu, J.; Wei, H.; Zhang, P.; Yu, Y. ACS Macro. Lett. 2022, 11, 967. |
[85] | Xiao, W.; Zhang, P.; Wei, H.; Yu, Y. ACS Macro. Lett. 2020, 9, 1681. |
[86] | Wei, H.; Lei, M.; Zhang, P.; Leng, J.; Zheng, Z.; Yu, Y. Nat. Commun. 2021, 12, 2082. |
[87] | Wang, M.; Feng, X.; Wang, X. J.; Hu, S. N.; Zhang, C. Z.; Qi, H. S. J. Mater. Chem. A 2021, 9, 24539. |
[88] | Zeng, X.; Wang, Y.; Han, J.; Sun, W.; Butt, H. J.; Liang, X. J.; Wu, S. Adv. Mater. 2020, 32, 2004766. |
[89] | Lim, K. S.; Klotz, B. J.; Lindberg, G. C. J.; Melchels, F. P. W.; Hooper, G. J.; Malda, J.; Gawlitta, D.; Woodfield, T. B. F. Macromol. Biosci. 2019, 19, 1900098. |
[90] | Han, J.; Xie, C.; Huang, Y. S.; Wagner, M.; Liu, W.; Zeng, X.; Liu, J.; Sun, S.; Koynov, K.; Butt, H. J.; Wu, S. J. Am. Chem. Soc. 2021, 143, 12736. |
[91] | Liu, B.; Gu, X. Q.; Sun, Q. N.; Jiang, S. J.; Sun, J.; Liu, K.; Wang, F.; Wei, Y. Adv. Funct. Mater. 2021, 31, 2010779. |
[92] | Cheng, H. B.; Zhang, S.; Qi, J.; Liang, X. J.; Yoon, J. Adv. Mater. 2021, 33, 2007290. |
[93] | Lei, B.; Cao, L. X.; Qu, X. Y.; Liu, Y. L.; Shao, J. J.; Wang, Q.; Li, S. H.; Wang, W. J.; Dong, X. C. Nano Res. 2023, 16, 5464. |
[94] | Maleki, A.; He, J.; Bochani, S.; Nosrati, V.; Shahbazi, M. A.; Guo, B. ACS Nano 2021, 15, 18895. |
[95] | Zhang, Z. J.; Han, Q. Y.; Lau, J. W.; Xing, B. G. ACS Macro. Lett. 2020, 2, 1516. |
[96] | Zhang, H.; Zhang, J.; Peng, X.; Li, Z.; Bai, W.; Wang, T.; Gu, Z.; Li, Y. Adv. Sci. (Weinheim, Ger.) 2022, 9, 2203587. |
[97] | Zhu, J.; Dai, P.; Liu, F.; Li, Y.; Qin, Y.; Yang, Q.; Tian, R.; Fan, A.; Medeiros, S. F.; Wang, Z.; Zhao, Y. Nano Lett. 2020, 20, 6235. |
[98] | Chen, Z.; He, S.; Butt, H. J.; Wu, S. Adv. Mater. 2015, 27, 2203. |
[99] | Jiang, S.; Liu, S.; Lau, S.; Li, J. J. Mater. Chem. B 2022, 10, 7239. |
[100] | Teng, L.; Shao, Z. W.; He, Y. S.; Lu, J. Y.; Zou, D. R.; Feng, C. L.; Dong, C. M. Chin. J. Polym. Sci. 2022, 40, 1110. |
[101] | Qiao, Z. W.; Lv, X. L.; He, S. H.; Bai, S. M.; Liu, X. C.; Hou, L. X.; He, J. J.; Tong, D. M.; Ruan, R. J.; Zhang, J. Bioact. Mater. 2021, 6, 2829. |
[102] | Zhang, J.; Zheng, Y.; Lee, J.; Hua, J.; Li, S.; Panchamukhi, A.; Yue, J.; Gou, X.; Xia, Z.; Zhu, L.; Wu, X. Nat. Commun. 2021, 12, 1670. |
[103] | Yang, Y.; Liang, Y.; Chen, J.; Duan, X.; Guo, B. Bioact. Mater. 2022, 8, 341. |
[104] | Chen, X.; Yuk, H.; Wu, J.; Nabzdyk, C. S.; Zhao, X. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 2020, 117, 15497. |
[105] | Zhu, Q.; Hong, Y.; Huang, Y.; Zhang, Y.; Xie, C.; Liang, R.; Li, C.; Zhang, T.; Wu, H.; Ye, J.; Zhang, X.; Zhang, S.; Zou, X.; Ouyang, H. Adv. Sci. (Weinheim, Ger.) 2022, 9, 2106115. |
[106] | Kuang, L. J.; Huang, J. H.; Liu, Y. T.; Li, X. L.; Yuan, Y.; Liu, C. S. Adv. Funct. Mater. 2021, 31, 2105383. |
[107] | Shi, X.; Chen, Z.; He, Y.; Lu, Q.; Chen, R.; Zhao, C.; Dong, D.; Sun, Y.; He, H. Carbohydr. Polym. 2022, 297, 120042. |
[108] | Niu, N.; Yang, N.; Yu, C.; Wang, D.; Tang, B. Z. ACS Macro. Lett. 2022, 4, 692. |
[109] | Ren, Y. W.; Liu, H. P.; Liu, X. M.; Zheng, Y. F.; Li, Z. Y.; Li, C. Y.; Yeung, K. W. K.; Zhu, S. L.; Liang, Y. Q.; Cui, Z. D.; Wu, S. L. Cell Rep. Phys. Sci. 2020, 1, 100245. |
[110] | Feng, L.; Shi, W.; Chen, Q.; Cheng, H.; Bao, J.; Jiang, C.; Zhao, W.; Zhao, C. Adv. Healthcare Mater. 2021, 10, 2100784. |
[111] | Xie, Y. Y.; Zhang, Y. W.; Liu, X. Z.; Ma, X. F.; Qin, X. T.; Jia, S. R.; Zhong, C. Chem. Eng. J. 2021, 413, 127542. |
[112] | Zhang, X.; Yan, Y.; Li, N.; Yang, P.; Yang, Y.; Duan, G.; Wang, X.; Xu, Y.; Li, Y. Sci. Bull. (Beijing) 2023, 68, 203. |
[113] | Yu, C.; Schimelman, J.; Wang, P.; Miller, K. L.; Ma, X.; You, S.; Guan, J.; Sun, B.; Zhu, W.; Chen, S. Chem. Rev. 2020, 120, 10695. |
[114] | He, C. F.; Sun, Y.; Liu, N.; Yu, K.; Qian, Y.; He, Y. Adv. Funct. Mater. 2023, 33, 2301209. |
[115] | Wei, H.; Lei, M.; Zhang, P.; Leng, J.; Zheng, Z.; Yu, Y. Nat. Commun. 2021, 12, 2082. |
[116] | Urciuolo, A.; Poli, I.; Brandolino, L.; Raffa, P.; Scattolini, V.; Laterza, C.; Giobbe, G. G.; Zambaiti, E.; Selmin, G.; Magnussen, M. Nat. Biomed. Eng. 2020, 4, 901. |
[117] | Shahsavan, H.; Aghakhani, A.; Zeng, H.; Guo, Y. B.; Davidson, Z. S.; Priimagi, A.; Sitti, M. PNAS 2020, 117, 5125. |
[118] | Jiang, J. G.; Xu, S. N.; Ma, H. Y.; Li, C. P.; Huang, Z. Y. Mater. Today Bio 2023, 20, 100657. |
[119] | Zhao, Y. S; Lo, C. Y.; Ruan, L. C.; Pi, C. H.; Kim, C.; Alsaid, Y.; Frenkel, I.; Rico, R.; Tsao, T. C.; He, X. M. Sci. Robot. 2021, 6, eabd5483. |
[120] | Tan, M. W. M.; Bark, H.; Thangavel, G.; Gong, X. F.; Lee, P. S. Nat. Commun. 2022, 13, 6769. |
[121] | Wang, J. J.; Zhang, Q.; Ji, X. X.; Liu, L. B. Chin. J. Polym. Sci. 2020, 38, 1221. |
[122] | Lou, J. Z.; Mooney, D. J. Nat. Rev. Chem. 2022, 6, 726. |
[123] | Wang, X. Z.; Yao, C.; Yao, X. D.; Lin, J. X.; Li, Rui; Huang, K.; Lin, W. M; Long, X. J.; Dai, C.; Dong, J. J. Bioact. Mater. 2023, 22, 168. |
[124] | Jia, Y.; Wei, Z.; Zhang, S.; Yang, B.; Li, Y. Adv. Healthcare Mater. 2022, 11, 2102479. |
[125] | Guo, Y. J.; Yan, R.; Wang, X. C.; Liang, G. H.; Yang, A. L.; Li, J. M. Nano Lett. 2022, 22, 2293. |
[126] | Shi, H.; Wu, S.; Si, M.; Wei, S.; Lin, G.; Liu, H.; Xie, W.; Lu, W.; Chen, T. Adv. Mater. 2022, 34, 2107452. |
[127] | Yang, M.; Chen, P.; Qu, X. Y; Zhang, F. C.; Ning, S.; Ma, L.; Yang, K.; Su, Y. M.; Zang, J. F.; Jiang, W. ACS Nano 2023, 17, 885. |
[128] | Huang, F. J.; Chen, M. X.; Zhou, Z. X.; Duan, R. L.; Xia, F.; Willner, I. Nat. Commun. 2021, 12, 2364. |
/
〈 |
|
〉 |