综述与进展

环糊精及其衍生物催化的有机反应

  • 洪诗斌 ,
  • 刘梦艳 ,
  • 张薇 ,
  • 邓维
展开
  • a 上海大学纳米科学与技术研究中心 上海 200444;
    b 上海应用技术学院化工学院 上海 201418

收稿日期: 2014-09-02

  修回日期: 2014-10-19

  网络出版日期: 2014-11-05

基金资助

上海市东方学者、上海市浦江学者、上海市教育委员会重点学科建设(No. J50704)和国家自然科学基金(Nos. 21102088, 21174081)资助项目.

Organic Reactions Catalyzed by Cyclodextrin and Its Derivatives

  • Hong Shibin ,
  • Liu Mengyan ,
  • Zhang Wei ,
  • Deng Wei
Expand
  • a Research Center of Nano Science and Technology, Shanghai University, Shanghai 200444;
    b School of Chemical and Engineering, Shanghai Institute of Technology, Shanghai 201418

Received date: 2014-09-02

  Revised date: 2014-10-19

  Online published: 2014-11-05

Supported by

Project supported by the Eastern Scholar, Shanghai Pujiang Program, the Key Subject of Shanghai Municipal Education Commission (No. J50704), and the National Natural Science Foundation of China (Nos. 21102088, 21174081).

摘要

环糊精及其衍生物能将有机小分子等包合进疏水空腔, 改变有机小分子在水中的溶解性, 还能通过电荷作用影响分子的电性环境. 环糊精还是天然的手性分子, 将环糊精及其衍生物用于催化有机反应不仅能使反应在温和的条件下得到良好的收率, 还能运用于不对称合成. 本文就近年来环糊精催化的有机反应分五部分概述: 非修饰环糊精、金属离子参与、无金属离子参与催化的有机反应以及它们在手性催化、光化学反应的运用.

本文引用格式

洪诗斌 , 刘梦艳 , 张薇 , 邓维 . 环糊精及其衍生物催化的有机反应[J]. 有机化学, 2015 , 35(2) : 325 -336 . DOI: 10.6023/cjoc201409001

Abstract

Cyclodextrin (CD) and its derivatives catalyzed organic reactions, including asymmetric reactions, show mild conditions with good yield. This review is an overview of recent advances of CD catalyzed reactions, which is organized in the order of the following reaction types: the modified cyclodextrin catalyzed organic reaction, cyclodextrin catalyzed organic reaction of metal ion present, cyclodextrin catalyzed organic reaction without metal ion, and cyclodextrin catalyzed organic reactions in application of asymmetric synthesis and photochemical reactions.

参考文献

[1] (a) Yebeutchou, R. M.; Dalcanale, E. J. Am. Chem. Soc. 2009, 131, 2452.
(b) Liu, L.; Guo, Q.-X. J. Inclusion Phenom. Macrocyclic Chem. 2002, 42, 1.
(c) Cheng, P.-F.; Jiao, S.-Y.; Xu, K.-X.; Wang, C.-J. Chin. J. Org. Chem. 2013, 33, 280 (in Chinese). (程鹏飞, 焦书燕, 徐括喜, 王超杰, 有机化学, 2013, 33, 280.)
(d) Zong, Q.-S.; Wu, J.-Y. Chin. J. Org. Chem. 2013, 33, 568 (in Chinese). (宗乾收, 吴建一, 有机化学, 2013, 33, 568.)
(e) Liu, B.-Y.; Jin, Y.-X.; Yu, S.-S.; Qu, F.-Y.; Tan, G.-H. Chin. J. Org. Chem. 2013, 33, 1950 (in Chinese). (粱波颖, 金英学, 于沙沙, 曲凤玉, 谭广慧, 有机化学, 2013, 33, 1950.)
(f) Liu, H.; Huang, Z.-G.; Wen, K.; Jiang, B. Chin. J. Org. Chem. 2014, 34, 316 (in Chinese). (刘华, 黄祚刚, 文珂, 姜标, 有机化学, 2014, 34, 316.)
[2] (a) Kaliappan, R.; Kaanumalle, L. S.; Ramamurthy, V. Chem. Commun. 2005, 4056.
(b) Kaliappan, R.; Ling, Y.; Kaifer, A. E.; Ramamurthy, V. Langmuir 2009, 25, 8982.
[3] (a) Klöck, C.; Dsouza, R. N.; Nau, W. M. Org. Lett. 2009, 11, 2595.
(b) Jon, S. Y.; Ko, Y. H.; Park, S. H.; Kim, H.-J.; Kim, K. Chem. Commun. 2001, 1938.
(c) Yang, C.; Mori, T.; Origane, Y.; Ko, Y. H.; Selvapalam, N.; Kim, K.; Inoue, Y. J. Am. Chem. Soc. 2008, 130, 8574.
(d) Yang, C.; Ke, C.; Liang, W.; Fukuhara, G.; Mori, T.; Liu, Y.; Inoue, Y. J. Am. Chem. Soc. 2011, 133, 13786.
(e) Yi, J.-M.; Xiao, X.; Zhang, Y.-Q.; Xue, S.-F.; Tan, Z.; Zhang, J.-X. Acta Chim. Sinica 2014, 72, 158 (in Chinese). (易君明, 肖欣, 张云黔, 薛赛凤, 陶朱, 张建新, 化学学报, 2014, 72, 158.)
[4] (a) Yuan, Z.; Chen, J.; Zeng, Y.; Li, Y.-Y.; Han, Y.; Li, Y. Org. Biomol. Chem. 2011, 9, 6256.
(b) Yuan, Z.; Zheng, S.; Zeng, Y.; Chen, J.; Han, Y.; Li, Y.; Li, Y. New J. Chem. 2010, 34, 718.
[5] (a) Han, C.; Xu, Z.; Diao, C.-H.; Chen, X.; Liu, J.; Gou, M.-J.; Fan, J. Acta Chim. Sinica 2013, 71, 439 (in Chinese). (韩聪, 徐喆, 刁春华, 陈鑫, 刘靖, 郭敏杰, 樊志, 化学学报, 2013, 71, 439.)
(b) Kong, R.; Shi, D.-J.; Liu, R.-J.; Wu, C.; Ni, P.-H.; Chen, M.-Q. Acta Chim. Sinica 2013, 71, 1540 (in Chinese). (孔蕊, 施冬健, 刘蓉瑾, 吴超, 倪沛红, 陈明清, 化学学报, 2013, 71, 1540.)
(c) Yao, J.-B.; Xu, M.-Y.; Yan, Z.-Q.; Wu, W.-H.; Yang, C. Chin. J. Org. Chem. 2014, 34, 26 (in Chinese). (姚家斌, 徐梦瑜, 严志强, 伍晚花, 杨成, 有机化学, 2014, 34, 26.)
(d) Shen, H.-M.; Wu, H.-K.; Ji, H.-B.; Shi, H.-X. Chin. J. Org. Chem. 2014, 34, 630. (in Chinese) (沈海民, 武宏科, 纪红兵, 史鸿鑫, 有机化学, 2014, 34, 630.)
(e) Shen, H.-M.; Wu, H.-K.; Ji, H.-B.; Shi, H.-X. Chin. J. Org. Chem. 2014, 34, 1549 (in Chinese). (沈海民, 纪红兵, 武宏科, 史鸿鑫, 有机化学, 2014, 34, 1549.)
[6] Khan, A. R.; Forgo, P.; Stine, K. J.; D'Souza, V. T. Chem. Rev. 1998, 98, 1977.
[7] Breslow, R.; Canary, J. W.; Varney, M.; Waddell, S. T.; Yang, D. J. Am. Chem. Soc. 1990, 112, 5212.
[8] Liu, Y.; Zhao, Y.-L.; Chen, Y.; Liang, P.; Li, L. Tetrahedron Lett. 2005, 46, 2507.
[9] (a) Sridhar, R.; Srinivas, B.; Madhav, B.; Reddy, V. P.; Nageswar, Y. V. D.; Rao, K. R. Can. J. Chem. 2009, 87, 1704.
(b) Kumar, V. P.; Sridhar, R.; Srinivas, B.; Narender, M.; Rao, K. R. Can. J. Chem. 2008, 86, 907.
(c) Srinivas, B.; Kumar, V. P.; Sridhar, R.; Surendra, K.; Nageswar, Y. V. D.; Rao, K. R. J. Mol. Catal. A: Chem. 2007, 261, 1.
(d) Sridhar, R.; Srinivas, B.; Kumar, V. P.; Narender, M.; Rao, K. R. Adv. Synth. Catal. 2007, 349, 1873.
(e) Reddy, M. S.; Narender, M.; Nageswar, Y. V. D.; Rao, K. R. Synth. Commun. 2007, 37, 1983.
(f) Kumar, V. P.; Narender, M.; Sridhar, R.; Nageswar, Y. V. D.; Rao, K. R. Synth. Commun. 2007, 37, 4331.
(g) Surendra, K.; Krishnaveni, N. S.; Sridhar, R.; Rao, K. R. Tetrahedron Lett. 2006, 47, 2125.
(h) Surendra, K.; Krishnaveni, N. S.; Rao, K. R. Tetrahedron Lett. 2006, 47, 2133.
(i) Krishnaveni, N. S.; Surendra, K.; Rao, K. R. Adv. Synth. Catal. 2006, 348, 696.
(j) Krishnaveni, N. S.; Surendra, K.; Rao, K. R. Chem. Commun. 2005, 669.
[10] (a) Ramesh, K.; Karnakar, K.; Satish, G.; Anil Kumar, B. S. P.; Nageswar, Y. V. D. Tetrahedron Lett. 2012, 53, 6936.
(b) Madhav, B.; Narayana Murthy, S.; Anil Kumar, B. S. P.; Ramesh, K.; Nageswar, Y. V. D. Tetrahedron Lett. 2012, 53, 3835.
(c) Ramesh, K.; Narayana Murthy, S.; Karnakar, K.; Nageswar, Y. V. D. Tetrahedron Lett. 2011, 52, 4734.
(d) Ramesh, K.; Karnakar, K.; Satish, G.; Nageswar, Y. V. D. Chin. Chem. Lett. 2012, 23, 1331.
[11] Kumar, A.; Tripathi, V. D.; Kumar, P. Green Chem. 2011, 13, 51.
[12] Shin, J. A.; Lim, Y. G.; Lee, K. H. J. Org. Chem. 2012, 77, 4117.
[13] Ji, H.-B.; Shi, D.-P.; Shao, M.; Li, Z.; Wang, L.-F. Tetrahedron Lett. 2005, 46, 2517.
[14] Patil, D. R.; Wagh, Y. B.; Ingole, P. G.; Singh, K.; Dalal, D. S. New J. Chem. 2013, 37, 3261.
[15] Liberto, N. A.; de Paiva Silva, S.; de Fátima, Â.; Fernandes, S. A. Tetrahedron 2013, 69, 8245.
[16] Breslow, R.; Duggan, P. J.; Light, J. P. J. Am. Chem. Soc. 1992, 114, 3982.
[17] Maksimov, A. L.; Sakharov, D. A.; Filippova, T. Y.; Zhuchkova, A. Y.; Karakhanov, E. A. Ind. Eng. Chem. Res. 2005, 44, 8644.
[18] (a) Hapiot, F.; Bricout, H.; Tilloy, S.; Monflier, E. Eur. J. Inorg. Chem. 2012, 2012, 1571.
(b) Al-Maksoud, W.; Menuel, S.; Jahjah, M.; Monflier, E.; Pinel, C.; Djakovitch, L. Appl. Catal., A 2014, 469, 250.
(c) Six, N.; Guerriero, A.; Landy, D.; Peruzzini, M.; Gonsalvi, L.; Hapiot, F.; Monflier, E. Catal. Sci. Technol. 2011, 1, 1347.
(d) Leger, B.; Menuel, S.; Landy, D.; Blach, J. F.; Monflier, E.; Ponchel, A. Chem. Commun. 2010, 46, 7382.
[19] Guitet, M.; Marcelo, F.; de Beaumais, S. A.; Zhang, Y.; Jiménez-Barbero, J.; Tilloy, S.; Monflier, E.; Ménand, M.; Sollogoub, M. Eur. J. Org. Chem. 2013, 2013, 3691.
[20] Herbois, R.; Noel, S.; Leger, B.; Bai, L.; Roucoux, A.; Monflier, E.; Ponchel, A. Chem. Commun. 2012, 48, 3451.
[21] Tran, D. N.; Legrand, F. X.; Menuel, S.; Bricout, H.; Tilloy, S.; Monflier, E. Chem. Commun. 2012, 48, 753.
[22] Suresh, P.; Pitchumani, K. J. Org. Chem. 2008, 73, 9121.
[23] Azath, I. A.; Suresh, P.; Pitchumani, K. New J. Chem. 2012, 36, 2334.
[24] (a) Kaboudin, B.; Abedi, Y.; Yokomatsu, T. Eur. J. Org. Chem. 2011, 2011, 6656.
(b) Kaboudin, B.; Abedi, Y.; Yokomatsu, T. Org. Biomol. Chem. 2012, 10, 4543.
(c) Kaboudin, B.; Mostafalu, R.; Yokomatsu, T. Green Chem. 2013, 15, 2266.
[25] (a) Jouffroy, M.; Gramage-Doria, R.; Armspach, D.; Sémeril, D.; Oberhauser, W.; Matt, D.; Toupet, L. Angew. Chem., Int. Ed. 2014, 53, 3937.
(b) Jouffroy, M.; Sémeril, D.; Armspach, D.; Matt, D. Eur. J. Org. Chem. 2013, 2013, 6069.
(c) Gramage-Doria, R.; Armspach, D.; Matt, D.; Toupet, L. Dalton Trans 2012, 41, 8786.
[26] Hong S.; Liu M.; Yuan S.; Wang Z.; Shi L.; Deng W. J. Inclusion Phenom. Macrocyclic Chem. 2014, 80, 443.
[27] (a) Zhou, Y.; Pedersen, C. M.; Bols, M. Tetrahedron Lett. 2013, 54, 2458.
(b) Zhou, Y.; Lindbäck, E.; Marinescu, L. G.; Pedersen, C. M.; Bols, M. Eur. J. Org. Chem. 2012, 2012, 4063.
(c) Lindbäck, E.; Zhou, Y.; Pedersen, C. M.; Bols, M. Tetrahedron Lett. 2012, 53, 5023.
[28] (a) Chen, H.; Ji, H. Supramol. Chem. 2014, 1.
(b) Yang, Z.; Ji, H. ACS Sustainable Chem. Eng. 2013, 1, 1172.
(c) Yang, Z.; Zeng, H.; Zhou, X.; Ji, H. Tetrahedron 2012, 68, 5912.
(d) Shen, H.-M.; Ji, H.-B. Tetrahedron Lett. 2012, 53, 3541.
(e) Long, Q.; Ji, H.; Lu, S. Comput. Theor. Chem. 2011, 963, 200.
[29] Azath, I. A.; Puthiaraj, P.; Pitchumani, K. ACS Sustainable Chem. Eng. 2012, 1, 174.
[30] Kanagaraj, K.; Pitchumani, K. Tetrahedron Lett. 2010, 51, 3312.
[31] Hu, S.; Li, J.; Xiang, J.; Pan, J.; Luo, S.; Cheng, J.-P. J. Am. Chem. Soc. 2010, 132, 7216.
[32] Shen, H.-M.; Ji, H.-B. Tetrahedron 2013, 69, 8360.
[33] Guitet, M.; Zhang, P.; Marcelo, F.; Tugny, C.; Jimenez-Barbero, J.; Buriez, O.; Amatore, C.; Mouries-Mansuy, V.; Goddard, J. P.; Fensterbank, L.; Zhang, Y.; Roland, S.; Menand, M.; Sollogoub, M. Angew. Chem., Int. Ed. 2013, 52, 7213.
[34] Kanagaraj, K.; Suresh, P.; Pitchumani, K. Org. Lett. 2010, 12, 4070.
[35] Kanagaraj, K.; Pitchumani, K. J. Org. Chem. 2013, 78, 744.
[36] (a) Herrmann, W.; Wehrle, S.; Wenz, G. Chem. Commun. 1997, 1709.
(b) Rao, K. S. S. P.; Hubig, S. M.; Moorthy, J. N.; Kochi, J. K. J. Org. Chem. 1999, 64, 8098.
(c) Utsuki, T.; Hirayama, F.; Uekama, K. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 2 1993, 109.
[37] Brinker, U. H.; Walla, P.; Krois, D.; Arion, V. B. Eur. J. Org. Chem. 2011, 2011, 1249.
[38] Marconi, G.; Mezzina, E.; Manet, I.; Manoli, F.; Zambelli, B.; Monti, S. Photochem. Photobiol. Sci. 2011, 10, 48.
[39] Ikeda, H.; Nihei, T.; Ueno, A. J. Org. Chem. 2005, 70, 1237.
[40] (a) Yang, C.; Wang, Q.; Yamauchi, M.; Yao, J.; Zhou, D.; Nishijima, M.; Fukuhara, G.; Mori, T.; Liu, Y.; Inoue, Y. Photochem. Photobiol. Sci. 2014, 13, 190.
(b) Fukuhara, G.; Umehara, H.; Higashino, S.; Nishijima, M.; Yang, C.; Mori, T.; Wada, T.; Inoue, Y. Photochem. Photobiol. Sci. 2014, 13, 162.
(c) Liang, W.; Yang, C.; Nishijima, M.; Fukuhara, G.; Mori, T.; Mele, A.; Castiglione, F.; Caldera, F.; Trotta, F.; Inoue, Y. Beilstein J. Org. Chem. 2012, 8, 1305.
(d) Wang, Q.; Yang, C.; Ke, C.; Fukuhara, G.; Mori, T.; Liu, Y.; Inoue, Y. Chem. Commun. 2011, 47, 6849.
[41] Yang, C.; Ke, C.; Liang, W.; Fukuhara, G.; Mori, T.; Liu, Y.; Inoue, Y. J. Am. Chem. Soc. 2011, 133, 13786.

文章导航

/