高灵敏线粒体靶向近红外二氧化硫荧光探针的开发及细胞、小鼠成像研究
收稿日期: 2020-12-29
修回日期: 2021-02-14
网络出版日期: 2021-02-26
基金资助
国家自然科学基金(21672083); 国家自然科学基金(21877048); 国家自然科学基金(22077048); 广西大学启动基金(A3040051003); 广西自然科学基金(2019GXNSFBA245068)
Development of an Ultrasensitive Mitochondria-Targeted Near Infrared Fluorescent Probe for SO2 and Its Imaging in Living Cells and Mice
Received date: 2020-12-29
Revised date: 2021-02-14
Online published: 2021-02-26
Supported by
Project supported by the NSFC(21672083); Project supported by the NSFC(21877048); Project supported by the NSFC(22077048); startup fund of Guangxi University(A3040051003); Guangxi Natural Science Foundation(2019GXNSFBA245068)
二氧化硫(SO2)及其衍生物(亚硫酸盐、亚硫酸氢盐等)作为活性硫物种的重要组成部分, 与生命体的生理过程有着密切的关系. 此外, 摄入过量的SO2会对呼吸系统造成不可修复的损伤, 例如呼吸系统损伤、心脑血管和神经疾病等. 近红外发射荧光探针具有较强的组织穿透能力, 可以有效地检测活体内的生物分子. 因此, 设计了一种基于迈克尔加成(Michael Addition)机理的线粒体靶向近红外SO2荧光探针XA-SO2. 溶液光谱实验表明, 该探针XA-SO2对SO2有着显著的选择性和灵敏度, 并且具有快速检测SO2的能力. 值得注意的是, 该荧光探针XA-SO2具有较好的细胞膜渗透能力, 成功检测到了细胞外/内源性SO2. 更重要的是, 该探针XA-SO2能够有效地在细胞的线粒体上富集, 有望实现细胞线粒体内SO2的动态检测.
李芳 , 唐永和 , 郭锐 , 林伟英 . 高灵敏线粒体靶向近红外二氧化硫荧光探针的开发及细胞、小鼠成像研究[J]. 有机化学, 2021 , 41(3) : 1108 -1116 . DOI: 10.6023/cjoc202012049
Sulfur dioxide (SO2) and its derivatives (sulfites, bisulfites, etc.), as important components of active sulfur species, are closely related to the physiological processes of living organisms. In addition, excessive intake of SO2 may cause irreparable damage to the respiratory system, such as lung cancer, tracheitis, asthma, etc. Near-infrared emission fluorescent probes have strong penetrating ability and can detect biomolecules in vivoeffectively. Therefore, in this paper, a mitochondrial targeted near-infrared SO2 fluorescent probe based on the Michael addition mechanism was designed. The solution spectroscopic experiments show that XA-SO2 has significant selectivity and sensitivity to SO2, and has the ability to rapidly detect SO2. It is worth noting that XA-SO2 has good membrane permeability and has successfully detected extracellular/endogenous levels. More importantly, XA-SO2 could be enriched effectively on the mitochondria of cells, which is promising for realizing the dynamic detection of SO2 in the mitochondria of living cells.
Key words: sulfur dioxide; fluorescent probe; bioimaging; Michael addition; mitochondria
[1] | Sun, Y. Q.; Liu, J.; Zhang, J.; Yang, T.; Guo, W. Chem. Commun. 2013, 49, 2637. |
[2] | Meng, Z.; Yang, Z.; Li, J.; Zhang, Q. Chemosphere 2012, 89, 579. |
[3] | Smith, T.; Peters, J.; Reading, J.; Castle, C. Am. Rev. Respir. Dis. 1977, 116, 31. |
[4] | Cheng, W.; Xu, J.; Guo, Z.; Yang, D.; Chen, X.; Yan, W.; Miao, P. J. Mater. Chem. B 2018, 6, 5775. |
[5] | Kobayashi, S.; Tsuzuki, M.; Sato, N. Plant Cell Physiol. 2015, 56, 1521. |
[6] | Beeson, W.; Abbey, D.; Knutsen, S. Environ. Health Perspect. 1998, 106, 813. |
[7] | Zhang, Q.; Prabhu, A.; San, A.; Al-Sharab, J.; Levon, K. Biosens. Bioelectron. 2015, 72, 100. |
[8] | Lee, W.; Teschke, K.; Kauppinen, T.; Andersen, A.; Jappinen, P.; Szadkowskastanczyk, I.; Pearce, N.; Persson, B.; Environ, A. Health Perspect. 2002, 110, 991. |
[9] | Sang, N.; Yun, Y.; Yao, G. Y.; Li, H. Y.; Guo, L.; Li, G. K. Toxicol. Sci. 2011, 124, 400. |
[10] | Stipanuk, M.; Ueki, I. J. Inherited Metab. Dis. 2011, 34, 17. |
[11] | Ubuka, T.; Ohta, J.; Yao, W.; Abe, T.; Teraoka, T.; Kurozumi, Y. Amino Acids 1992, 2, 143. |
[12] | Li, J.; Meng, Z.; Nitric Oxide, 2009, 20, 166. |
[13] | Jin, H. F.; Wang, Y.; Wang, X. B.; Sun, Y.; Tang, C. S.; Du, J. B. Nitric Oxide 2013, 32, 561. |
[14] | Wang, X. B.; Huang, X. M.; Ochs, T.; Li, X. Y.; Jin, H. F.; Tang, C. S.; Du, J. B. Basic Res. Cardiol. 2011, 106, 865. |
[15] | Meng, Z.; Yang, Z.; Li, J.; Zhang, Q. Chemosphere 2012, 89, 579. |
[16] | Wang, X. B.; Du, J. B.; Cui, H. Life Sci. 2014, 98, 63. |
[17] | Zorov, D. B.; Isaev, N. K.; Plotnikov, E. Y.; Zorova, L. D.; Stelmashook, E. V.; Vasileva, A. K.; Arkhangelskaya, A. A.; Khrjapenkova, T. G. Biochemistry 2007, 72, 1115. |
[18] | Du, S. X.; Jin, H. X.; Bu, D. F.; Zhao, X.; Geng, B.; Tang, C. S.; Du, J. B. Acta Pharmacol. Sin. 2008, 29, 923. |
[19] | Xu, W.; Teoh, C. L.; Peng, J.; Su, D.; Yuan, L.; Chang, Y.-T. Biomaterials 2015, 56, 1. |
[20] | Zhao, Y.; Qiu, W.; Yang, C.; Wang, J. Energy Fuels 2017, 31, 693. |
[21] | Palenzuela, B.; Simonet, B.; R?′os, A.; Valcárcel, M. Anal. Chim. Acta 2005, 535, 65. |
[22] | Daunoravicius, Z.; Padarauskas, A. Electrophoresis 2002, 23, 2439. |
[23] | Pundir, C.; Rawal, R. Anal. Bioanal. Chem. 2013, 405, 3049. |
[24] | Segundo, M.; Rangel, A.; Cladera, A.; Cerdá, V. Analyst 2000, 125, 1501. |
[25] | Williams, T.; McElvany, S.; Ighodalo, E. Anal. Chim. Acta 1981, 123, 351. |
[26] | Yue, Y. K.; Huo, F. J.; Yin, C. X. Sci. China Chem. 2017, 42, 249. (in Chinese) |
[26] | (岳永康, 霍方俊, 阴彩霞, 中国科学: 化学, 2017, 42, 249.) |
[27] | Zhang, S. X.; Niu, Q. M.; Wu, S. Z.; Lu, H. J.; Xing, G. W. Chin. J. Org. Chem. 2019, 39, 940. (in Chinese) |
[27] | (张晟曦, 牛晴旻, 吴松泽, 吕海娟, 邢国文, 有机化学, 2019, 39, 940.) |
[28] | Zhang, J. D.; Liu, A. C.; Chen, J.; Yuan, G. H.; Jin, H. Y. Prog. Chem. 2020, 32, 594. (in Chinese) |
[28] | (张继东, 刘阿晨, 陈娇, 袁光辉, 金华峰, 化学进展, 2020, 32, 594.) |
[29] | Zhang, L.; Li, X. A.; Gillis, K. D.; Glass, T. E. Angew. Chem. Int. Ed. 2019, 58, 7611. |
[30] | Yue, Y. K.; Huo, F. G.; Ning, P.; Zhang, Y. B.; Chao, J. B.; Meng, X. M.; Yin, C. X. J. Am. Chem. Soc. 2017, 139, 3181. |
[31] | Cao, D. X.; Liu, Z. Q.; Verwilst, P.; Koo, S.; Jangjili, P.; Kim, J. S.; Lin, W. Y. Chem. Rev. 2019, 119, 10403. |
[32] | Yang, B.; Xua, J.; Zhu, H. L. Free Radical Biol. Med. 2019, 145, 42. |
[33] | Jia, L.; Niu, L, Y.; Yang, Q, Z. Anal. Chem. 2020, 92, 10800. |
[34] | Li, J. Z.; Sun, Y. H.; Wang, C. Y.; Cao, S. Y.; Guo, Z. Q.; Shen, Y. J.; Zhu, W. H. Anal. Chem. 2019, 91, 11946. |
[35] | Li, T.; Huo, F. J.; Chao, J. B.; Yin, C. X. Chem. Commun. 2020, 56, 11453. |
[36] | Chen, H.; Dong, B. L.; Tang, Y. H.; Lin, W. Y. Acc. Chem. Res. 2017, 50, 6, 1410. |
[37] | Zhang, W. J.; Liu, T.; Huo, F. J.; Ning, P.; Wen, Y.; Meng, X. M.; Yin, C. X. Sci. China Chem. 2017, 47, 1022. (in Chinese) |
[37] | (张伟杰, 刘涛, 霍方俊, 温莹, 孟祥明, 阴彩霞, 中国科学: 化学, 2017, 47, 1022.) |
[38] | Zhang, W. J.; Huo, F, J.; Cheng, F, Q.; Yin, C. Y. J. Am. Chem. Soc. 2020, 142, 13, 6324. |
[39] | Geng, L. H.; Yang, X. F.; Zhong, Y. G.; Li, Z.; Li, H. Dyes Pigm. 2015, 120, 213. |
[40] | Huang, C, B.; Chen, H.; Li, F. Q.; An, S. Y.; Chin. J. Org. Chem. 2019, 39, 2467. (in Chinese) |
[40] | (黄池宝, 陈会, 李福琴, 安思雅, 有机化学, 2019, 39, 2467.) |
[41] | Yan, Y. H.; Wu, Q. R.; Che, Q. L.; Ding, M. M.; Xu, M.; Miao, J. Y.; Zhao, B. X.; Lin, Z. M. Analyst 2020, 145, 2937. |
[42] | Zhang, W. J.; Huo, F. J.; Zhang, Y. B.; Yin, C. X. J. Mater. Chem. B 2019, 7, 1945. |
/
〈 |
|
〉 |