研究论文

二(β-二亚胺基)二价稀土配合物催化醛/酮与亚磷酸二乙酯的氢磷化反应

  • 刘倩倩 ,
  • 洪玉标 ,
  • 郑煜 ,
  • 薛明强
展开
  • 苏州大学材料与化学化工学部 苏州 215123

收稿日期: 2016-03-03

  修回日期: 2016-04-27

  网络出版日期: 2016-05-06

基金资助

国家自然科学基金(No.21372171)资助项目.

Bis(β-diketiminato) Lanthanide(Ⅱ) Complexes-Catalyzed Hydro-phosphonylation of Aldehydes/Ketones and Diethyl Phosphite

  • Liu Qianqian ,
  • Hong Yubiao ,
  • Zheng Yu ,
  • Xue Mingqiang
Expand
  • College of Chemistry, Chemical Engineering and Materials Science, Soochow University, Suzhou 215123

Received date: 2016-03-03

  Revised date: 2016-04-27

  Online published: 2016-05-06

Supported by

Project supported by the National Natural Science Foundation of China (No.21372171).

摘要

研究了一系列二(β-二亚胺基)二价稀土配合物[Eu(L2,6-ipr2)2·CH3C6H5,L2,6-ipr2=[N(2,6-iPr2C6H3)C(Me)]2CH-(1);Eu(L2,6-Me2)2(THF),L2,6-Me2=[N(2,6-Me2C6H3)C(Me)]2CH-(2);Eu(L2,4,6-Me3)2(THF),L2,4,6-Me3=[N(2,4,6-Me3C6H2)-C(Me)]2CH-(3);Eu(L2,6-ipr2Ph)2,L2,6-ipr2Ph=[(2,6-iPr2C6H3)NC(Me)CHC(Me)N(C6H5)]-(4);Sm(L2,6-ipr2)2·CH3C6H5(5);Yb(L2,6-ipr2Ph)2(6);Yb(L2-Me)2(THF),L2-Me=[N(2-MeC6H4)C(Me)]2CH-(7)]对醛/酮与亚磷酸二乙酯的氢磷化反应的催化行为.发现所有配合物都可以在温和条件下,高效地催化芳醛以及杂环芳醛与亚磷酸二乙酯的氢磷化反应,在催化剂用量为0.08 mol%,25℃,无溶剂条件下反应5 min,α-羟基膦酸酯的收率可以达到90%~99%.催化活性有赖于β-二亚胺基的结构,其活性顺序为L2,6-Me2< L2,4,6-Me3< L2,6-ipr2≈L2,6-ipr2Ph.该催化体系具有优秀的醛底物适应能力.这类二价稀土配合物也可以有效地催化未活化的酮与亚磷酸二乙酯的反应,并显示良好的底物适应能力.

本文引用格式

刘倩倩 , 洪玉标 , 郑煜 , 薛明强 . 二(β-二亚胺基)二价稀土配合物催化醛/酮与亚磷酸二乙酯的氢磷化反应[J]. 有机化学, 2016 , 36(9) : 2168 -2174 . DOI: 10.6023/cjoc201603004

Abstract

The hydrophosphonylation of aldehydes/ketones was explored by use of seven bis(β-diketiminato) lanthanide(Ⅱ) complexes[Eu(L2,6-ipr2)2·CH3C6H5, L2,6-ipr2=[N(2,6-iPr2C6H3)C(Me)]2CH- (1); Eu(L2,6-Me2)2(THF), L2,6-Me2=[N(2,6-Me2C6H3)C(Me)]2CH- (2); Eu(L2,4,6-Me3)2(THF), L2,4,6-Me3=[N(2,4,6-Me3C6H2)C(Me)]2CH- (3); Eu(L2,6-ipr2Ph)2, L2,6-ipr2Ph=[(2,6-iPr2C6H3)NC(Me)CHC(Me)N(C6H5)]-(4); Sm(L2,6-ipr2)2·CH3C6H5 (5); Yb(L2,6-ipr2Ph)2 (6); Yb(L2-Me)2(THF), L2-Me=[N(2-MeC6H4)C(Me)]2CH- (7)] as the catalysts. All complexes were found to be able to catalyze the hydrophosphonylation between aromatic or heterecycle aldehyde and diethyl phosphite with high activity under wild conditions. All the reactions gave the products in 90%~99% yields using 0.08 mol% of complex 7 at 25℃ under solvent-free. The catalyst activity was found to depend on the β-diketiminato ligands with the sequence of L2,6-Me22,4,6-Me32,6-ipr2≈L2,6-ipr2Ph. This catalyst system showed a wide scope of aldehydes. Besides, bis(β-diketiminato) lanthanide(Ⅱ) complexes could also efficiently catalyze the hy-drophosphonylation of unactive ketones with diethyl phosphite and showed a good substrate scope.

参考文献

[1] Karasik, A. A.; Sinyashin, O. G. Phosphorus Compounds:Ad-vanced Tools in Catalysis and Material Science, Vol. 37, Eds.:Peruzzini, M.; Gonsalvi, L, Kazan, 2011, pp. 375~444.
[2] Costisella, B.; Keitel, I.; Ozegowski, S. Sulfur Silicon 1993, 84, 115.
[3] (a) Moore, M. L.; Dreyer, G. B. Perspect. Drug Discovery Des. 1993, 1, 85. (b) Stowassser, B.; Budt, K. H.; Li, J. Q.;Peyman, A.; Ruppert, D. Tetrahedron Lett. 1992, 33, 6625.
[4] (a) Texier-Boullet, F.; Foucaud, A. Synthesis 1982, 165. (b) Texier-Boullet, F.; Foucaud, A. Synthesis 1982, 916. (c) de Noronha, R. G.; Costa, P. J.; Romão, C. C.; Calhorda, M. J.; Fernandes, A. C. Organometallics 2009, 28, 6206. (d) Martínez-Castro, E.; López, Ó.; Maya, I.; Farnández-Bolaños, J. G.; Petrini, M. Green Chem. 2010, 12, 1171.
[5] Wang, F.; Liu, X. H.; Cui, X.; Xiong, Y.; Zhou, X.; Feng, X. M. Chem. Eur. J. 2009, 15, 589.
[6] (a)Yokomatsu, T.; Yamagishi, T.; Shibuya, S. Tetrahedron:Asymmetry 1993, 4, 1401. (b) Groaning, M. D.; Rowe, B. J.; Spilling, C. D. Tetrahedron Lett. 1998, 39, 5485. (c) Zhou, X.; Liu, Y. L.; Chang, L.; Zhao, J. N.; Shang, D. J.; Liu, X. H.; Lin, L. L.; Feng, X. M. Adv. Synth. Catal. 2009, 351, 2567.
[7] (a) Simoni, D.; Invidiata, F. P.; Manferdini, M.; Lampronti, I.; Rondanin, R.; Roberti, M.; Pollini, G. P. Tetrahedron Lett. 1998, 39, 7615. (b) Simoni, D.; Rondanin, R.; Morini, M.; Baruchello, R.; In-vidiata, F. P. Tetrahedron Lett. 2000, 41, 1607. (c) Rulev, A. Y. Heteroat. Chem. 2013, 24, 187. (d) Liu, C. W.; Zhang, Y.; Qian, Q. Q.; Yuan, D.; Yao, Y. M. Org. Lett. 2014, 16, 6172.
[8] (a) Arai, T.; Bougauchi, M.; Sasai, H.; Shibasaki, M. J. Org. Chem. 1996, 61, 2926. (b) Saito, B.; Katsuki, T. Angew. Chem., Int. Ed. 2005, 44, 4600. (c) Ito, K.; Tsutsumi, H.; Setoyama, M.; Saito, B.; Katsuki, T. Synlett 2007, 1960. (d) Zhou, X.; Liu, X. H.; Yang, X.; Shang, D. J.; Xin, J. G.; Feng, X. M. Angew. Chem., Int. Ed. 2008, 47, 392. (e) Abell, J. P.; Yamamoto, H. J. Am. Chem. Soc. 2008, 130, 10521. (f) Suyama, K.; Sakai, Y.; Matsumoto, K.; Saito, B.; Katsuki, T. Angew. Chem., Int. Ed. 2010, 49, 797. (g) Liu, B.; Carpentier, J.; Sarazin, Y. Chem. Eur. J. 2012, 18, 13259.
[9] (a) Yokomatsu, T.; Yamgishi, T.; Shibuya, S. Tetrahedron:Asymmetry 1993, 4, 1779. (b) Yang, F.; Zhao, D. B.; Lan, J. B.; Xi, P. H.; Yang, L.; Xiang, S. H.; You, J. S. Angew. Chem., Int. Ed. 2008, 47, 5646. (c) Xu, F.; Liu, Y. P.; Tu, J. X.; Lei, C.; Li, G. Q. Tetrahedron:Asymmetry 2015, 26, 891.
[10] (a) Sasai, H.; Bougauchi, M.; Arai, T.; Shibasaki, M. Tetrahedron Lett. 1997, 38, 2717. (b) Chen, W. L.; Hui, Y. H.; Zhou, X.; Jiang, J.; Cai, Y. F.; Liu, X. H.; Lin, L. L.; Feng, X. M. Tetrahedron Lett. 2010, 51, 4175. (c) Wu, Q. M.; Zhou, J.; Yao, Z. G.; Xu, F.; Shen, Q. J. Org. Chem. 2010, 75, 7498. (d) Zhu, X. C.; Wang, S. W.; Zhou, S. L.; Wei, Y.; Zhang, L. J.; Wang, F. H.; Feng, Z. J.; Guo, L. P.; Mu, X. L. Inorg. Chem. 2012, 51, 7134. (e) Zhou, S. L.; Wang, H. Y.; Ping, J.; Wang, S. W.; Zhang, L. J.; Zhu, X. C.; Wei, Y.; Wang, F. H.; Feng, Z. J.; Gu, X. X.; Yang, S.; Miao, H. Organometallics 2012, 31, 1696. (f) Miao, H.; Zhou, S. L.; Wang, S. W.; Zhang, L. J.; Wei, Y.; Yang, S.; Wang, F. H.; Chen, Z.; Chen, Y.; Yuan, Q. B. Sci. China Chem. 2013, 56, 329. (g) Zhou, S. L.; Wu, Z. S.; Rong, J. W.; Wang, S. W.; Yang, G. S.; Zhu, X. C.; Zhang, L. J. Chem. Eur. J. 2012, 18, 2653. (h) Yang, S.; Zhu, X. C.; Zhou, S. L.; Wang, S. W.; Feng, Z. J.; Wei, Y.; Miao, H.; Guo, L. P.; Wang, F. H.; Zhang, G. C.; Gu, X. X.; Mu, X. L. Dalton Trans. 2014, 43, 2521. (i) Liu, C. W.; Qian, Q. Q.; Nie, K.; Wang, Y. R.; Shen, Q.; Yuan, D.; Yao, Y. M. Dalton Trans. 2014, 43, 8355.
[11] Zhao, L.; Ding, H.; Zhao, B.; Lu, C. R.; Yao, Y. M. Polyhedron 2014, 83, 50.
[12] Xue, M. Q.; Zheng, Y.; Hong, Y. B.; Yao, Y. M.; Xu, F.; Zhang, Y.; Shen, Q. Dalton Trans. 2015, 44, 20075.

文章导航

/