研究论文

脱镁叶绿酸的硝(烃基)化反应及其叶绿素类二氢卟吩衍生物的合成

  • 张珠 ,
  • 李家柱 ,
  • 王欣悦 ,
  • 马计划 ,
  • 王旭 ,
  • 王进军
展开
  • a 烟台大学文经学院食品与生物工程系 山东烟台 264005;
    b 烟台大学化学化工学院 山东烟台 264005

收稿日期: 2020-04-30

  修回日期: 2020-05-31

  网络出版日期: 2020-06-13

基金资助

国家自然科学基金(No.21272048)和山东省自然科学基金(No.ZR2015BQ012)资助项目.

Nitration (Nitroalkylation) of Pheophorbide and Synthesis of Chlorophyllous Chlorin Derivatives

  • Zhang Zhu ,
  • Li Jiazhu ,
  • Wang Xinyue ,
  • Ma Jihua ,
  • Wang Xu ,
  • Wang Jinjun
Expand
  • a Department of Food & Biological Engineering, Wenjing College, Yantai University, Yantai, Shandong 264005;
    b College of chemistry and chemical engineering, Yantai University, Yantai, Shandong 264005

Received date: 2020-04-30

  Revised date: 2020-05-31

  Online published: 2020-06-13

Supported by

Project supported by the National Natural Science Foundations of China (No. 21272048) and the Natural Science Foundation of Shandong Province (No. ZR2015BQ012).

摘要

以脱镁叶绿酸-a甲酯为起始原料,利用其周环上的活性反应基团进行化学修饰,在N21-N23轴向两端构建了甲酰基、烯酮和邻位二酮结构,通过芳香性大环色基的亲电取代、活性羰基的Henry反应以及外接环上作为不同给受体的β-酮酯和烯酮的Michael加成,分别在3-、12-、20-位和外接环上实施硝化和硝烃基化,完成了一系列未见报道的硝(烷)基取代的叶绿素类二氢卟吩衍生物的合成,其化学结构均经UV-Vis、IR、1H NMR及元素分析予以证实.

本文引用格式

张珠 , 李家柱 , 王欣悦 , 马计划 , 王旭 , 王进军 . 脱镁叶绿酸的硝(烃基)化反应及其叶绿素类二氢卟吩衍生物的合成[J]. 有机化学, 2020 , 40(9) : 2895 -2903 . DOI: 10.6023/cjoc202004054

Abstract

Pyropheophorbide-a methyl ester was used as a starting material, and the chemical modification was carried out making use of its active groups attached to the chlorin periphery to establish the formyl group, ketene and α-diketone moieties around the N21-N23 axis. The nitrations or nitroalkylations at 3-, 12-, 20-position and on the exocyclic ring were performed by the electrophilic substitution on the aromatic macrocyclic chromophore, Henry reaction at the active carbonyl groups, and Michael addition to the β-keto ester and the ketene structures on the exocyclic ring as different donor-acceptor. A series of unreported nitro(nitroalkyl) substituted chlorins related to chlorophyll were synthesized and their chemical structures were characterized by elemental analysis, UV-Vis, IR and 1H NMR spectra.

参考文献

[1] (a) Ali, H.; Vanlier, J. E. In Handbook of Porphyrin Science, Vol. 4, Eds.:Kadish, K. M.; Smith, K. M.; Guilard, R., World Scientific Publishing Company, Singapore, 2010, p. 1.
(b) Ethirajan, M.; Patel, N. J.; Pandey, R. K. In Handbook of Porphyrin Science, Vol. 4, Eds.:Kadish, K. M.; Smith, K. M.; Guilard, R., World Scientific Publishing Company, Singapore, 2010, p. 249.
(c) Gil, M.; Bieniaszl, M.; Seshadri, M.; Fisher, D.; Ciesielski, M. J.; Chen, Y.; Pandey, R. K.; Kozbor, D. Brit. J. Cancer. 2011, 103(10), 1.
[2] (a) Pandey, S. K.; Zheng, X.; Morgan, J.; Missert, J. R.; Liu, T.-H.; Shibata, M.; Bellnier, D. A.; Oseroff, A. R.; Henderson, B. W.; Dougherty, T. J.; Pandey, R. K. Mol. Pharm. 2007, 4, 448.
(b) Li, J.; He, N.; Liu, Y.; Zhang, Z.; Zhang, X.; Han, X.; Gai, Y.; Liu, Y.; Yin, J.; Wang, J. Dyes Pigm. 2017, 146, 189.
(c) Jiang, Q.-Y.; Zhang, Z.; Liu, Y.; Yao, N.-N.; Wang, J.-J. Chin. J. Org. Chem. 2017, 37, 1814(in Chinese). (姜齐永, 张珠, 刘洋, 姚楠楠, 王进军, 有机化学, 2017, 37, 1814.)
[3] (a) Wang, J.-J. Chin. J. Org. Chem. 2005, 25, 1353(in Chinese). (王进军, 有机化学, 2005, 25, 1353.)
(b) Ethirajan, M.; Joshi, P.; William, W. H.; Ohkubo, K.; Fukuzumi, S.; Pandey, R. K. Org. Lett. 2011, 8, 1956.
(c) Bellnier, D. A.; Greco, W. R.; Loewen, G. M.; Nava, H.; Oseroff, A. R.; Pandey, R. K.; Tsuchida, T.; Dougherty, T. J. Cancer. Res. 2003, 63, 1806.
[4] (a) Ethirajan, M.; Chen, P.; Ohulchanskyy, T. Y.; Goswami, L. N.; Gupta, A.; Srivatsan, A.; Dobhal, M. P.; Missert, J. R.; Prasad, P. N.; Kadish, K. M. Chem. Eur. J. 2013, 19, 6670.
(b) Pandey, R. K.; Goswami, L. N.; Chen, Y.; Gryshuk, A.; Missert, J. R.; Oseroff, A.; Dougherty, T. J. Lasers Surg. Med. 2006, 467, 445.
(c) Tamiaki, H.; Wada, A.; Matsubara, S. J. Photochem. Photobiol. A. Chem. 2018, 353, 581.
[5] (a) Pandey, S. K.; Zheng, X.; Morgan, J.; Missert, J. R.; Liu, T.-H.; Shibata, M.; Bellnier, D. A.; Oseroff, A. R.; Henderson, B. W.; Dougherty, T. J.; Pandey, R. K. Mol. Pharm. 2007, 4, 448.
(b) Kozyrey, A. N.; Chen, Y.-H.; Goswami, L. N.; Tabaczynaki, W. A.; Pandey, R. K. J. Org. Chem. 2006, 71, 1949.
(c) Duan, S.; Dall'Agnese, C.; Chen, G.; Wang, X.-F.; Tamiaki, H.; Yamamoto, Y.; Ikeuchi, T.; Sasaki, S. ACS Energy Lett. 2018, 3, 1708.
[6] (a) Wang, L.-M.; Wang, Z.; Yang, Z.; Jin, Y.-X.; Wang, J.-J. Chin. J. Org. Chem. 2012, 32, 2154(in Chinese). (王鲁敏, 王振, 杨泽, 金英学, 王进军, 有机化学, 2012, 32, 2154.)
(b) Liu, Y.; Xu, X.-S.; Li, J.-Z.; Yin, J.-G.; Qi, C.-X.; Wang, J.-J. Chin. J. Org. Chem. 2014, 34, 552(in Chinese). (刘洋, 徐希森, 李家柱, 殷军港, 祁彩霞, 王进军, 有机化学, 2014, 34, 552.)
(c) Gao, N.; Li, J.-Z.; Li, Y.-L.; Wang, Z.; Wang, J.-J. Chin. Chem. Lett. 2016, 27, 789.
(d) Wu, H.-Q.; Wang, X.-M.; Liu, Y.; Zhao, Y.; Shim, Y.-K.; Yoon, I.; Xu, X.-M.; Li, J.-Z. Bull. Korean Chem. Soc. 2020, 41, 504.
[7] (a) Wang, J.-J.; Wang, P.; Li, J.-Z.; Jakus, J.; Shin, Y.-K. Bull. Korean Chem. Soc. 2011, 32, 3473.
(b) Wang, L.-M.; Wang, P.; Liu, C.; Jin, Y.-X.; Wang, J.-J. Chin. J. Org. Chem. 2012, 32, 1700(in Chinese). (王鲁敏, 王朋, 刘超, 金英学, 王进军, 有机化学, 2012, 32, 1700.)
(c) Ji, J.-Y.; Yin, J.-G.; Zhang, Q.; Liu, C.; Qi, C.-X.; Wang, J.-J. Chin. J. Org. Chem. 2014, 34, 2047(in Chinese). (纪建业, 殷军港, 张千, 刘超, 祁彩霞, 王进军, 有机化学, 2014, 34, 2047.)
(d) Shoji, S.; Nomura, Y.; Tamiaki, H. Tetrahedron 2020, 76, 131130.
[8] (a) Li, J.-Z.; Zhang, P.; Yao, N.-N.; Zhao, L.-L.; Wang, J.-J.; Shim, Y.-K. Tetrahedron Lett. 2014, 55, 1086.
(b) Liu, Y.; Wu, H.; Zhang, X.; Pan, Q.; Wang, X.-M.; Peng, W.; Yin, J.-G.; Li, G.-Z.; Li, J.-Z.; Wang, J.-J. Chem. Pap. 2018, 72, 1389.
(c) Wang, J.-J.; Li, J.-Z.; Jakus. J.; Shim, Y. K. J. Porphyrins Phthalocyanines 2012, 16, 122.
(d) Takahashi, T.; Ogasawara, S.; Shinozaki, Y.; Tamiaki, H. Bull. Chem. Soc. Jpn. 2020, 93, 467.
(e) Zhang, Z.; Xu, X.; Li, Y.; Li, J.; Wang, J. Chin. J. Org. Chem. 2018, 38, 2993(in Chinese). (张珠, 徐希森, 李彦龙, 李家柱, 王进军, 有机化学, 2018, 38, 2993.)
[9] (a) Silva, A. M. G.; Tomé, A. C.; Neves, M. G. P. M. S.; Cavaleiro, J. A. S. Synlett 2002, 1155.
(b) Richeter, S. B.; Jeandon, C.; Gisselbrecht, J.-P.; Graff, R.; Ruppert, R.; Callot, H. J. Inorg. Chem. 2004, 43, 251.
[10] (a) Richeter, S.; Hadj-aissa, A.; Taffin, C.; van der Lee, A.; Leclercq, D. Chem. Commun. 2007, 2148.
(b) Mandoj, F.; Nardis, S.; Pudi, R.; Lvova, L.; Fronczek, F. R.; Smith, K. M.; Prodi, L.; Genovese, D.; Paolesse, R. Dyes Pigm. 2013, 99, 136.
[11] (a) Xu, X.-S.; Yao, N.-N.; Liu, Y.; Yin, J.-G.; Qi, C.-X.; Wang, J.-J. Chin. J. Org. Chem. 2014, 34, 938(in Chinese). (徐希森, 姚楠楠, 刘洋, 殷军港, 祁彩霞, 王进军, 有机化学, 2014, 34, 938.)
(b) Wang, Z.; Yang, Z.; Liu, Y.; Xu, X.-S.; Qi, C.-X.; Wang, J.-J. Chin. J. Org. Chem. 2012, 32, 2300(in Chinese). (王振, 杨泽, 刘洋, 徐希森, 祁彩霞, 王进军, 有机化学, 2012, 32, 2300.)
(c) Tamiaki, H.; Ohata, M.; Kinoshita, Y.; Machida, S. Tetrahedron 2014, 70, 1629.
[12] Smith, K. M.; Gogg, D. A.; Simpson, D. J. J. Am. Chem. Soc. 1985, 107, 4946.
[13] (a) Doyle, A. G.; Jacobsen, E. N. J. Am. Chem. Soc. 2007, 107, 5713.
(b) Shi. M.; Chen, L.-H.; Li, C.-J. Chem. Rev, 2005, 127, 3790.
(c) Inokuma, T.; Hoashi, Y.; Takemoto, Y. J. Am. Chem. Soc, 2006, 128, 9413.
(d) Jung, C. K.; KrisChe, M. J. J. Am. Chem. Soc, 2006, 128, 17051.
[14] (a) Li, J.-Z.; Cui, B.-C.; Wang, J.-J.; Shim, Y.-K. Bull. Korean Chem. Soc. 2011, 32, 2465.
(b) Zhang, S.-G. M.S. Thesis, Yantai University, Yantai, 2015 (in Chinese). (张善国, 硕士论文, 烟台大学, 烟台, 2015.)
[15] Kureishi, Y.; Tamiaki, H. J. Porphyrins Phthalocyanines 1998, 2, 159.
[16] Han, G.-F.; Wang, J.-J.; Qu, Y.; Shim, Y.-K. Chin. J. Org. Chem. 2006, 26, 43(in Chinese). (韩光范, 王进军, 瞿燕, 沈荣基, 有机化学, 2006, 26, 43.)
文章导航

/