手性甲基脂肪烃类昆虫信息素的合成研究进展
收稿日期: 2021-03-04
修回日期: 2021-03-30
网络出版日期: 2021-04-25
基金资助
国家重点研发计划(2017YFD0201404)
Research Progress on the Syntheses of Chiral Methyl-Branched Aliphatic Hydrocarbons Insect Pheromones
Received date: 2021-03-04
Revised date: 2021-03-30
Online published: 2021-04-25
Supported by
National Key Technology Research and Development Program of China(2017YFD0201404)
袁谷城 , 边庆花 , 王敏 , 钟江春 . 手性甲基脂肪烃类昆虫信息素的合成研究进展[J]. 有机化学, 2021 , 41(7) : 2571 -2586 . DOI: 10.6023/cjoc202103007
The chiral methyl-branched aliphatic hydrocarbon insect pheromones including single, double and multichiral methyl-branched insect pheromones are the most promising green control ofScoliopteryx libatrix,Monochamus titillator,Lyonetia clerkellaand other many pests. The syntheses of single chiral methyl-branched pheromones are reviewed according to the methods of constructing chiral methyl, whereas the preparation of double chiral methyl-branched and multichiral methyl-branched ones are illustrated on the basis of the linking strategies of the key fragments. Moreover, the advantages and disadvantages of the synthetic approaches are discussed, as well as the prospects for the synthesis of chiral methyl-branched aliphatic hydrocarbon insect pheromones.
Key words: chiral methyl; insect pheromone; asymmetric synthesis; linking strategies; progress
[1] | Everaerts, C.; Cazale-Debat, L.; Louis, A.; Pereira, E.; Farine,J. P.; Cobb, M.; Ferveur,J. F. PeerJ 2018, 6,e5585. |
[2] | Deisig, N.; Dupuy, F.; Anton, S.; Renou, M. Insects 2014, 5,399. |
[3] | Ando, T.; Yamamoto, M.J. Pestic. Sci. (Tokyo, Jpn.). 2020, 45,191. |
[4] | Schlyter, F.; Jakus, R.; Han,F. -Z.; Ma,J. -H.; Kalinova, B.; Mezei, P.; Sun,J. -H.; Ujhelyiova, L.; Zhang,Q. -H. J. Chem. Ecol. 2015, 41,678. |
[5] | Yew,J. Y.; Chung, H. Prog. Lipid Res. 2015, 59,885. |
[6] | Fleischer, J.; Krieger, J. Front. Cell. Neurosci. 2018, 12,425. |
[7] | Kong,W. -N.; Wang, Y.; Guo,Y. -F.; Chai,X. -H.; Li, J.; Ma,R. -Y. Pest Manage. Sci. 2020, 76,3225. |
[8] | Sun, X.; Wu, Y.; Wang, M.; Bian, Q.; Zhong, J. Chin. J.Pestic. Sci. 2021, 23,199 (in Chinese). |
[8] | ( 孙效, 吴燕华, 王敏, 边庆花, 钟江春, 农药学学报, 2021, 23,199.) |
[9] | Ma, D.; Ao, J.; Hu, N.; Liang, G. Chin. J. Org. Chem. 2021, 41,553 (in Chinese). |
[9] | ( 马丁, 敖军礼, 胡乃峰, 梁广鑫, 有机化学, 2021, 41,553.) |
[10] | Li,N. -S.; Piccirilli,J. A. Tetrahedron 2013, 69,9633. |
[11] | Fukaya, M.; Wakamura, S.; Yasuda, T.; Senda, S.; Omata, T.; Fukusaki, E. Appl. Entomol. Zool. 1997, 32,654. |
[12] | Moreira,J. A.; Correa,A. G. J. Braz. Chem. Soc. 2000, 11,614. |
[13] | Yamakawa, R.; Kiyota, R.; Taguri, T.; Ando, T. Tetrahedron Lett. 2011, 52,5808. |
[14] | Lu, C.; Li, D.; Wang, Q.; Yang, G.; Chen, Z. Eur. J. Org. Chem. 2009,10781. |
[15] | Fuganti, C.; Grasselli, P.; Servi, S.; Hoegberg,H. E. J. Chem. Soc., erkin Trans. 1 1988,3061. |
[16] | Tolasch, T.; Kehl, S.; Doetterl, S. J. Chem. Ecol. 2012, 38,1493. |
[17] | Mori, K.; Igarashi, Y. Liebigs Ann. Chem. 1988,717. |
[18] | Mori, K. Tetrahedron 2008, 64,4060. |
[19] | Rodstein, J.; McElfresh,J. S.; Barbour,J. D.; Ray,A. M.; Hanks,L. M.; Millar,J. G. J. Chem. Ecol. 2009, 35,590. |
[20] | Rodstein, J.; Millar,J. G.; Barbour,J. D.; McElfresh,J. S.; Wright,I. M.; Barbour,K. S.; Ray,A. M.; Hanks,L. M. J. Chem. Ecol. 2011, 37,114. |
[21] | Ferreira,J. T.B.; Zarbin,P. H.G. Bioorg. Med. Chem. 1996, 4,381. |
[22] | Yadav,J. S.; Sengupta, S.; Yadav,N. N.; Narasimha Chary, D.; Al Ghamdi,A. A. Tetrahedron Lett. 2012, 53,5952. |
[23] | Yang,J. -H.; Yang,G. -C.; Lu,C. -F.; Chen,Z. -X. Tetrahedron: Asymmetry 2008, 19,2164. |
[24] | Moore,C. J.; Huebener, A.; Tu,Y. Q.; Kitching, W.; Aldrich,J. R.; Waite,G. K.; Schulz, S.; Francke, W. J. Org. Chem. 1994, 59,6136. |
[25] | Tengoe, J.; Aagren, L.; Baur, B.; Isaksson, R.; Liljefors, T.; Mori, K.; Koenig, W.; Francke, W. J. Chem. Ecol. 1990, 16,429. |
[26] | Crosby, J. Tetrahedron 1991, 47,4789. |
[27] | Tatsuta, K. Proc. Jpn. Acad., er. B 2008, 84,87. |
[28] | Domon, K.; Takikawa, H.; Mori, K. Eur. J. Org. Chem. 1999,981. |
[29] | Mori, K. Tetrahedron: Asymmetry 2011, 22,1006. |
[30] | Mori, K.; Kato, M. Liebigs Ann. Chem. 1985,2083. |
[31] | Lamers,Y. M.A. W.; Rusu, G.; Wijnberg,J. B. P. A.; De Groot, A. Tetrahedron 2003, 59,9361. |
[32] | Kharisov,R. Y.; Latypova,E. R.; Talipov,R. F.; Muslukhov,R. R.; Ishmuratov,G. Y.; Tolstikov,G. A. Russ. Chem. Bull. 2003, 52,2267. |
[33] | Schlamp,K. K.; Gries, R.; Khaskin, G.; Brown, K.; Khaskin, E.; Judd,G. J.R.; Gries, G. J. Chem. Ecol. 2005, 31,2897. |
[34] | Fukusaki, E.; Satoda, S.; Yuasa, H.; Senda, S.; Omata, T.; Fukaya, M.; Wakamura, S. J.Ferment. Bioeng. 1998, 85,120. |
[35] | Ishmuratov,G. Y.; Vydrina,V. A.; Nazarov,I. S.; Galkina,Y. A.; Yakovleva,M. P.; Lobko,I. F.; Muslukhov,R. R.; Tolstikov,A. G. Chem. Nat. Compd. 2013, 48,981. |
[36] | Cao, J.; Perlmutter, P. Org. Lett. 2013, 15,4327. |
[37] | Marukawa, K.; Takikawa, H.; Mori, K. Biosci., iotechnol., iochem. 2001, 65,305. |
[38] | Francke, W.; Plass, E.; Zimmermann, N.; Tietgen, H.; Tolasch, T.; Franke, S.; Subchev, M.; Toshova, T.; Pickett,J. A.; Wadhams,L. J.; Woodcock,C. M. J. Chem. Ecol. 2000, 26,1135. |
[39] | Toshova, T.; Subchev, M.; Plass, E.; Francke, W. J. Appl. Entomol. 2003, 127,195. |
[40] | Hall,D. R. B., P. S.; Campion,D. G.; Chamberlain,D. J.; Cork, A. W., R; Almestre, A.; Henneberry,T. J.; Nandagopal,V. WB.; Ranga,G. V. Bull. OILB/SROP 1993, 16,1. |
[41] | Liu, S.; Li, Y.; Wang, D.; Wei, R.; Miao, Z. Chin. J. Org. Chem. 2018, 38,341 (in Chinese). |
[41] | ( 刘双, 李玉明, 王典, 魏榕, 苗志伟, 有机化学, 2018, 38,341.) |
[42] | Pla-Quintana, A.; Roglans, A. Asian J. Org. Chem. 2018, 7,1706. |
[43] | Huang, J.; Li, Y.; Ma, C.; Zhou, Z. Chin. J. Org. Chem. 1999, 19,528 (in Chinese). |
[43] | ( 黄锦霞, 李焰, 马兴泉, 周忠强, 有机化学, 1999, 19,528.) |
[44] | Enders, D.; Schusseler, T. Tetrahedron Lett. 2002, 43,3467. |
[45] | Zhang, T.; Ma,W. L.; Li,T. R.; Wu, J.; Wang,J. R.; Du,Z. T. Molecules 2013, 18,5201. |
[46] | Bello,J. E.; McElfresh,J. S.; Millar,J. G. Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 2015, 112,1077. |
[47] | Molina Betancourt, R.; Echeverria, P.-G.; Ayad, T.; Phansavath, P.; Ratovelomanana-Vidal, V. Synthesis 2021, 53,30. |
[48] | Zhu, R.; Liao, K.; Yu, J.; Zhou, J. Acta Chim. Sinica 2020, 78,193 (in Chinese). |
[48] | ( 朱仁义, 廖奎, 余金生, 周剑, 化学学报, 2020, 78,193.) |
[49] | Jiang,J. -J.; Wong,M. -K. Chem.-Asian J. 2021, 16,364. |
[50] | Molina Betancourt, R.; Echeverria, P.-G.; Ayad, T.; Phansavath, P.; Ratovelomanana-Vidal, V. Synthesis 2021, 53,30. |
[51] | Kato, M.; Mori, K. Agric. Biol. Chem. 1985, 49,2479. |
[52] | Wei, L.; He,G. -G.; Liu, L.; Tang, M.; Zhang, T.; Bai, H.; Du,Z. -T. Russ. J. Org. Chem. 2020, 56,1089. |
[53] | Sato, R.; Abe, N.; Sonnet, P.; Sugie, H.; Tamaki, Y. Appl. Entomol. Zool. 1985, 20,411. |
[54] | Sato, R.; Abe, N.; Sugie, H.; Kato, M.; Mori, K.; Tamaki, Y. Appl. Entomol. Zool. 1986, 21,478. |
[55] | Yang, S.; Che, W.; Wu,H. L.; Zhu,S. F.; Zhou,Q. L. Chem. Sci. 2017, 8,1977. |
[56] | Wang, S.; Nian, Y.; Zhou, S.; Wang, J.; Liu, H. J. Org. Chem. 2018, 83,9870. |
[57] | Ye, F.; Zhang, Z.; Zhao, W.; Ding, J.; Wang, Y.; Dang, X. RSC Adv. 2021, 11,4805. |
[58] | Zhu, J.; Zhou, L.; Zhang, X.; Chang, S. Fine Chem. 2009, 26,867 (in Chinese). |
[58] | ( 祝钧, 周磊, 张晓娟, 常思思, 精细化工, 2009, 26,867.) |
[59] | Musa,M. M. Chirality 2020, 32,147. |
[60] | Can, H.; Yildiz, T.; Onar,H. C. ChemistrySelect 2020, 5,7543. |
[61] | Nosek, V.; Misek, J. Chem. Commun. (Cambridge,U.K.) 2019, 55,10480. |
[62] | Harwood,L. A.; Wong,L. L.; Robertson, J. Angew. Chem., nt. Ed. 2021, 60,4434. |
[63] | Gries, G.; Gries, R.; Borden,J. H.; Li, J.; Slessor,K. N.; King,G. G.S.; Bowers,W. W.; West,R. J.; Underhill,E. W. Naturwissenschaften 1991, 78,315. |
[64] | Mori, K.; Horikiri, H. Liebigs Ann. 1996,501. |
[65] | Li, J.; Gries, G.; Gries, R.; Bikic, J.; Slessor,K. N. J. Chem. Ecol. 1993, 19,2547. |
[66] | Maier,C. T.; Gries, R.; Gries, G. J. Chem. Ecol. 1998, 24,491. |
[67] | Shirai, Y.; Seki, M.; Mori, K. Eur. J. Org. Chem. 1999,3139. |
[68] | Gries, R.; Gries, G.; Li, J.; Maier,C. T.; Lemmon,C. R.; Slessor,K. N. J. Chem. Ecol. 1994, 20,2501. |
[69] | Duff,C. M.; Gries, G.; Mori, K.; Shirai, Y.; Seki, M.; Takikawa, H.; Sheng, T.; Slessor,K. N.; Gries, R.; Maier,C. T.; Ferguson,D. C. J. Chem. Ecol. 2001, 27,431. |
[70] | Gries, G.; Gries, R.; Krannitz,S. H.; Li, J.; King,G. G.S.; Slessor,K. N.; Borden,J. H.; Bowers,W. W.; West,R. J.; Underhill,E. W. J. Chem. Ecol. 1993, 19,1009. |
[71] | Diaz,D. D.; Martin,V. S. J. Org. Chem. 2000, 65,7896. |
[72] | Zhang, K.; Lu,L. -Q.; Xiao,W. -J. Chem. Commun. 2019, 55,8716. |
[73] | Chavan,S. P.; Kalbhor,D. B.; Gonnade,R. G. Tetrahedron 2021, 80,131773. |
[74] | Francke, W.; Toth, M.; Szocs, G.; Krieg, W.; Ernst, H.; Buschmann, E. Z.Naturforsch., :J. Biosci. 1988, 43,787. |
[75] | Kuwahara, S.; Liang, T.; Leal,W. S.; Ishikawa, J.; Kodama, O. Biosci., iotechnol., iochem. 2000, 64,2723. |
[76] | Poppe, L.; Novak, L.; Devenyi, J.; Szantay, C. Tetrahedron Lett. 1991, 32,2643. |
[77] | Mao, J.; Liu, F.; Wang, M.; Wu, L.; Zheng, B.; Liu, S.; Zhong, J.; Bian, Q.; Walsh,P. J. J. Am. Chem. Soc. 2014, 136,17662. |
[78] | Eno,M. S.; Lu, A.; Morken,J. P. J. Am. Chem. Soc. 2016, 138,78247. |
[79] | Zhou, Y.; Wang, L.; Yuan, G.; Liu, S.; Sun, X.; Yuan, C.; Yang, Y.; Bian, Q.; Wang, M.; Zhong, J. Org. Lett. 2020, 22,4532. |
[80] | Gries, R.; Gries, G.; King,G. G.S.; Maier,C. T. J. Chem. Ecol. 1997, 23,1119. |
[81] | Nakamura, Y.; Mori, K. Eur. J. Org. Chem. 2000,2745. |
[82] | Taguri, T.; Yaginuma, K.; Yamamoto, M.; Fujii, T.; Ando, T. Biosci. Biotechnol. Biochem. 2014, 78,761. |
[83] | Park,J. H.; Han,K. S.; Mori, K.; Boo,K. S. J. Chem. Ecol. 2002, 28,2515. |
[84] | Kovalenko,V. N.; Mineeva,I. V. Russ. J. Org. Chem. 2014, 50,934. |
[85] | Dang,C. -H.; Le,V. -D.; Nguyen,C. -H.; Nguyen,T. -D. ARKIVOC 2017,187. |
[86] | Gazzola, S.; Gordon,M. R.; Lindell,S. D. Synlett 2020, 31,512. |
[87] | Tamagawa, H.; Takikawa, H.; Mori, K. Eur. J. Org. Chem. 1999,973. |
[88] | Takikawa, H.; Shirai, Y.; Kobayashi, M.; Mori, K. Liebigs Ann. 1996,1965. |
[89] | Gries G.; King G. G. S.; Gries R.; Wimalaratne P. D. C.; Gray T. G.; Shepherd R. F.; Li K. N.; Slessor G.; Khaskin G., J. Chem. Ecol. 1993, 19,1501. |
[90] | King,G. G.S.; Gries, R.; Gries, G.; Slessor,K. N. J. Chem. Ecol. 1995, 21,2027. |
[91] | Taguri, T.; Yaginuma, K.; Yamamoto, M.; Fujii, T.; Ando, T. Biosci. Biotechnol. Biochem. 2014, 78,761. |
[92] | Wu,K. M.J. Liebigs Ann. Chem. 1991,439. |
[93] | Francke, W.; Franke, S.; Toth, M.; Szocs, G.; Guerin, P.; Arn, H. Naturwissenschaften 1987, 74,143. |
[94] | Toth, M.; Helmchen, G.; Leikauf, U.; Sziraki, G.; Szocs, G. J. Chem. Ecol. 1989, 15,1535. |
[95] | Taguri, T.; Yamakawa, R.; Fujii, T.; Muraki, Y.; Ando, T. Tetrahedron: Asymmetry 2012, 23,852. |
[96] | Ramakrishna, K.; Kaliappan,K. P. Org. Biomol. Chem. 2015, 13,234. |
[97] | Vema,V. N.; kumari,Y. B.; Musulla, S.; Addada,R. R.; Alapati,S. R. Tetrahedron Lett. 2018, 59,4165. |
[98] | Sudhakar,D. G.S.; Venkata Ramana Reddy, C.; Alapati,S. R. Tetrahedron Lett. 2019, 60,151027. |
[99] | Miller,R. B.; Smith,B. F. Tetrahedron Lett. 1973,5037. |
[100] | Lejkowski, M.; Banerjee, P.; Raabe, G.; Runsink, J.; Gais,H. -J. Eur. J. Org. Chem. 2014, 2014,529. |
[101] | Novikov,Y. Y.; Sampson, P. Org. Lett. 2003, 5,2263. |
[102] | Mori, K. Tetrahedron: Asymmetry 2008, 19,857. |
[103] | Yadav,J. S.; Reddy,P. A.N.; Reddy,Y. J.; Meraj, S.; Prasad,A. R. Eur. J. Org. Chem. 2013, 2013,6317. |
[104] | Yadav,J. S.; Reddy,N. M.; Rahman,M. A.; Prasad,A. R. Eur. J. Org. Chem. 2014, 2014,5574. |
[105] | Yadav,J. S.; Gayathri,K. U.; Thrimurtulu, N.; Prasad,A. R. Tetrahedron 2009, 65,3536. |
[106] | Feringa,B. L.; Pineschi, M.; Arnold,L. A.; Imbos, R.; De Vries,A. H.M.. Angew. Chem., nt. Ed. Engl. 1997, 36,2620. |
[107] | Jeon,S. -J.; Li, H.; Walsh,P. J. J. Am. Chem. Soc. 2005, 127,16416. |
[108] | van Summeren, R.P.; Reijmer, S.J.; Feringa, B.L.; Minnaard, A.J. Chem. Commun. 2005,1387. |
[109] | Kerr,R. G.; Brophy, S.; Derksen,D. J. Bioorg. Med. Chem. Lett. 2014, 24,4804. |
[110] | Swain, M.; Sadykhov, G.; Wang, R.; Kwon, O. Angew. Chem., nt. Ed. 2020, 59,17565. |
[111] | Moreira,J. A.; Corrêa,A. G. Tetrahedron: Asymmetry 2003, 14,3787. |
[112] | Basar, N.; Damodaran, K.; Liu, H.; Morris,G. A.; Sirat,H. M.; Thomas,E. J.; Curran,D. P. J. Org. Chem. 2014, 79,7477. |
[113] | Chow, S.; Fletcher,M. T.; Lambert,L. K.; Gallagher,O. P.; Moore,C. J.; Cribb,B. W.; Allsopp,P. G.; Kitching, W. J. Org. Chem. 2005, 70,1808. |
[114] | Basar,N. B.; Liu, H.; Negi, D.; Sirat,H. M.; Morris,G. A.; Thomas,E. J. Org. Biomol. Chem. 2012, 10,1743. |
[115] | Fletcher,M. T.; Chow, S.; Lambert,L. K.; Gallagher,O. P.; Cribb,B. W.; Allsopp,P. G.; Moore,C. J.; Kitching, W. Org. Lett. 2003, 5,5083. |
[116] | Schmidt, Y.; Lehr, K.; Colas, L.; Breit, B. Chem.-Eur. J. 2012, 18,7071-7081. |
[117] | Zhu, G.; Liang, B.; Negishi,E. -i. Org. Lett. 2008, 10,10991. |
[118] | Herber, C.; Breit, B. Eur. J. Org. Chem. 2007,3512. |
[119] | Herber, C.; Breit, B. Angew. Chem., nt. Ed. 2005, 44,5267. |
[120] | Breit, B.; Herber, C. Angew. Chem., nt. Ed. 2004, 43,37902. |
[121] | Herber, C.; Breit, B. Chem.-Eur. J. 2006, 12,6684. |
/
〈 |
|
〉 |