化学学报 ›› 2021, Vol. 79 ›› Issue (3): 331-337.DOI: 10.6023/A20100459 上一篇 下一篇
研究论文
黄靖1, 王超1, 林敏刚1, 曾钫1,*(), 吴水珠1,*(
)
投稿日期:
2020-10-06
发布日期:
2020-11-17
通讯作者:
曾钫, 吴水珠
作者简介:
基金资助:
Jing Huang1, Chao Wang1, Mingang Lin1, Fang Zeng1,*(), Shuizhu Wu1,*(
)
Received:
2020-10-06
Published:
2020-11-17
Contact:
Fang Zeng, Shuizhu Wu
Supported by:
文章分享
醌氧化还原酶(NQO1)是生物体内的一种双电子还原反应的专性催化还原酶. 在一些疾病如乳腺癌中NQO1过度表达, 因此NQO1可作为生物标志物以观察乳腺癌肿瘤的产生和发展. 目前已有一些文献报导用于NQO1检测和荧光成像的荧光探针, 但大部分这些探针具有吸收波长较短、背景干扰较强、组织穿透深度较低等不足. 为克服荧光探针成像的上述缺陷, 我们构建出一种具有推拉电子结构的可对NQO1响应的新型近红外光声探针TPA-X-Q. 实验结果表明, 该探针可在生物体内和体外对NQO1进行专一性的增强型光声检测和成像, 并可提供高分辨率的实时光声信号图像. 此外, 这种新型的光声探针能够成功应用于乳腺癌小鼠模型, 对乳腺癌肿瘤中过量表达的NQO1进行灵敏准确的光声检测与成像, 借助多光谱光声断层扫描技术(MSOT)的三维光声图像重建功能, 可实现肿瘤病灶区域的定位.
黄靖, 王超, 林敏刚, 曾钫, 吴水珠. 醌氧化还原酶响应型光声探针的合成及其对乳腺癌的成像[J]. 化学学报, 2021, 79(3): 331-337.
Jing Huang, Chao Wang, Mingang Lin, Fang Zeng, Shuizhu Wu. Synthesis of NQO1-activatable Optoacoustic Probe and Its Imaging of Breast Cancer[J]. Acta Chimica Sinica, 2021, 79(3): 331-337.
[1] |
Asher, G.; Reuven, N.; Shaul, Y. BioEssays 2006, 28,844.
doi: 10.1002/bies.20447 pmid: 16927316 |
[2] |
Clavería-Gimeno, R.; Velazquez-Campoy, A.; Pey, A. L. Arch. Biochem. Biophys. 2017, 636,17.
doi: 10.1016/j.abb.2017.10.020 pmid: 29100982 |
[3] |
Pey, A. L. Int. J. Biol. Macromol. 2019, 126,1223.
pmid: 30615965 |
[4] |
Zhao, Z.; Li, X.; Wu, B.; Zhou, Y. Chin. J. Chem. 2020, 38,714.
doi: 10.1002/cjoc.v38.7 |
[5] |
Wang, N.; Zhao, J. Chin. J. Org. Chem. 2006, 26,775. (in Chinese)
doi: 10.1002/(ISSN)1614-7065 |
( 王乃兴, 赵嘉, 有机化学, 2006, 26,775.) 83d27848-ce6f-4042-bcec-2202ef50c36e
|
|
[6] |
Mizumoto, A.; Ohashi, S.; Kamada, M.; Saito, T.; Nakai, Y.; Baba, K.; Hirohashi, K.; Mitani, Y.; Kikuchi, O.; Matsubara, J.; Yamada, A.; Takahashi, T.; Lee, H.; Okuno, Y.; Kanai, M.; Muto, M. J. Gastroenterol 2019, 54,687.
pmid: 30737573 |
[7] |
Luo, S.; Lei, K.; Xiang, D.; Ye, K. Oxid. Med. Cell. Longevity 2018, 2018,1.
|
[8] |
Sies, H.; Berndt, C.; Jones, D. P. Annu. Rev. Biochem. 2017, 86,715.
pmid: 28441057 |
[9] |
Sabharwal, S. S.; Schumacker, P. T. Nat. Rev. Cancer 2014, 14,709.
doi: 10.1038/nrc3803 pmid: 25342630 |
[10] |
Hayes, J. D.; Dinkova-Kostova, A. T.; Tew, K. D. Cancer Cell 2020, 38,167.
pmid: 32649885 |
[11] |
Sharma, C.; Wang, H.-X.; Li, Q.; Knoblich, K.; Reisenbichler, E. S.; Richardson, A. L.; Hemler, M. E. Cancer Res. 2017, 77,6880.
pmid: 29055014 |
[12] |
Danson, S.; Ward, T. H.; Butler, J.; Ranson, M. Cancer Treat. Rev. 2004, 30,437.
pmid: 15245776 |
[13] |
Dinkova-Kostova, A. T.; Talalay, P. Arch. Biochem. Biophys. 2010, 501,116.
doi: 10.1016/j.abb.2010.03.019 pmid: 20361926 |
[14] |
Li, Z.; Zhang, Y.; Jin, T.; Men, J.; Lin, Z.; Qi, P.; Piao, Y.; Yan, G.. BMC Cancer 2015, 15,207.
pmid: 25880877 |
[15] |
Li, L.-S.; Reddy, S.; Lin, Z.-H.; Liu, S.; Park, H.; Chun, S. G.; Bornmann, W. G.; Thibodeaux, J.; Yan, J.; Chakrabarti, G.; Xie, X.; Sumer, B. D.; Boothman, D. A.; Yordy, J. S. Mol. Cancer Ther. 2016, 15,1757.
pmid: 27196777 |
[16] |
Pani, G.; Giannoni, E.; Galeotti, T.; Chiarugi, P. Antioxid. Redox Signaling 2009, 11,2791.
doi: 10.1089/ars.2009.2739 |
[17] |
Yang, Y.; Zhang, Y.; Wu, Q.; Cui, X.; Lin, Z.; Liu, S.; Chen, L. J. Exp. Clin. Cancer Res. 2014, 33,14.
doi: 10.1186/1756-9966-33-14 pmid: 24499631 |
[18] |
Fagerholm, R.; Hofstetter, B.; Tommiska, J.; Aaltonen, K.; Vrtel, R.; Syrjäkoski, K.; Kallioniemi, A.; Kilpivaara, O.; Mannermaa, A.; Kosma, V.-M.; Uusitupa, M.; Eskelinen, M.; Kataja, V.; Aittomäki, K.; von Smitten, K.; Heikkilä, P.; Lukas, J.; Holli, K.; Bartkova, J.; Blomqvist, C.; Bartek, J.; Nevanlinna, H. Nat. Genet. 2008, 40,844.
pmid: 18511948 |
[19] |
Jamshidi, M.; Bartkova, J.; Greco, D.; Tommiska, J.; Fagerholm, R.; Aittomäki, K.; Mattson, J.; Villman, K.; Vrtel, R.; Lukas, J.; Heikkilä, P.; Blomqvist, C.; Bartek, J.; Nevanlinna, H. Breast Cancer Res. Treat. 2012, 132,955.
doi: 10.1007/s10549-011-1629-5 pmid: 21706157 |
[20] |
Qi, Y.; Huang, Y.; Li, B.; Zeng, F.; Wu, S. Anal. Chem. 2018, 90,1014.
doi: 10.1021/acs.analchem.7b04407 pmid: 29182316 |
[21] |
Xiong, L.; Fan, Y.; Zhang, F. Acta Chim. Sinica 2019, 77,1239. (in Chinese)
doi: 10.6023/A19080305 pmid: 73282259-D05E-4539-8A88-A678B317D50D |
( 熊麟, 凡勇, 张凡, 化学学报, 2019, 77, 1239.)
pmid: 73282259-D05E-4539-8A88-A678B317D50D |
|
[22] |
Niu, H.; Tang, J.; Zhu, X.; Li, Z.; Zhang, Y.; Ye, Y.; Zhao, Y. Chem. Commun. 2020, 56,7710.
doi: 10.1039/D0CC02668A |
[23] |
Specht, E. A.; Braselmann, E.; Palmer, A. E. Annu. Rev. Physiol. 2017, 79,93.
pmid: 27860833 |
[24] |
Wu, Y.; Wang, J.; Zeng, F.; Huang, S.; Huang, J.; Xie, H.; Yu, C.; Wu, S. ACS Appl. Mater. Interfaces 2016, 8,1511.
pmid: 26701212 |
[25] |
Chang, Y.; Li, B.; Guo, M.; Cai, Y.; Xu, K. Chin. J. Org. Chem. 2019, 39,2485. (in Chinese)
doi: 10.6023/cjoc201903010 |
( 常永新, 李白, 郭淼, 蔡永红, 徐括喜, 有机化学, 2019, 39,2485.) ce3fcf14-0b02-4e50-a864-d4e0aa974467
doi: 10.6023/cjoc201903010 |
|
[26] |
Christensen, P. R.; Wolf, M. O. Adv. Funct. Mater. 2016, 26,8471.
doi: 10.1002/adfm.v26.46 |
[27] |
Wang, J.; Wu, Y.; Sun, L.; Zeng, F.; Wu, S. Acta Chim. Sinica 2016, 74,910. (in Chinese)
doi: 10.6023/A16070342 pmid: 038E5B9E-3975-4E43-99F1-BAB63AF9C904 |
( 王俊, 武英龙, 孙立和, 曾钫, 吴水珠, 化学学报, 2016, 74,910.) 6d05ea64-37bd-41b8-8490-f1e8f5c3f335
doi: 10.6023/A16070342 pmid: 038E5B9E-3975-4E43-99F1-BAB63AF9C904 |
|
[28] |
Liu, P.; Xu, J.; Yan, D.; Zhang, P.; Zeng, F.; Li, B.; Wu, S. Chem. Commun. 2015, 51,9567.
doi: 10.1039/C5CC02149A |
[29] |
Yang, Q.; Wen, Y.; Xu, J.; Shao, S. Talanta 2020, 216,120982.
doi: 10.1016/j.talanta.2020.120982 pmid: 32456908 |
[30] |
Yuan, Z.; Xu, M.; Wu, T.; Zhang, X.; Shen, Y.; Ernest, U.; Gui, L.; Wang, F.; He, Q.; Chen, H. Talanta 2019, 198,323.
doi: 10.1016/j.talanta.2019.02.009 pmid: 30876568 |
[31] |
Shen, Z.; Prasai, B.; Nakamura, Y.; Kobayashi, H.; Jackson, M. S.; McCarley, R. L. ACS Chem. Biol. 2017, 12,1121.
pmid: 28240865 |
[32] |
Hettiarachchi, S. U.; Prasai, B.; McCarley, R. L. J. Am. Chem. Soc. 2014, 136,7575. e701d009-6c49-4c13-aed7-52d3b59ac8c3
doi: 10.1021/ja5030707 |
[33] |
Pan, D.; Luo, F.; Liu, X.; Liu, W.; Chen, W.; Liu, F.; Kuang, Y.-Q.; Jiang, J.-H. Analyst 2017, 142,2624.
pmid: 28608874 |
[34] |
Cheng, Z.; Valença, W. O.; Dias, G. G.; Scott, J.; Barth, N. D.; de Moliner, F.; Souza, G. B. P.; Mellanby, R. J.; Vendrell, M.; da Silva Júnior, E.N. Bioorg. Med. Chem. 2019, 27,3938.
doi: 10.1016/j.bmc.2019.07.017 pmid: 31327676 |
[35] |
Ovsepian, S. V.; Olefir, I.; Westmeyer, G.; Razansky, D.; Ntziachristos, V. Neuron 2017, 96,966.
doi: S0896-6273(17)30990-X pmid: 29216459 |
[36] |
Huang, J.; Wu, Y.; Zeng, F.; Wu, S. Theranostics 2019, 9,7313.
pmid: 31695770 |
[37] |
Ouyang, J.; Sun, L.; Zeng, Z.; Zeng, C.; Zeng, F.; Wu, S. Angew. Chem. Int. Ed.Eng. 2020, 59,10111.
|
[38] |
Reber, J.; Willershäuser, M.; Karlas, A.; Paul-Yuan, K.; Diot, G.; Franz, D.; Fromme, T.; Ovsepian, S. V.; Bézière, N.; Dubikovskaya, E.; Karampinos, D. C.; Holzapfel, C.; Hauner, H.; Klingenspor, M.; Ntziachristos, V. Cell Metab. 2018, 27,689.
doi: 10.1016/j.cmet.2018.02.002 pmid: 29514074 |
[39] |
Zhan, C.; Huang, Y.; Lin, G.; Huang, S.; Zeng, F.; Wu, S. Small 2019, 15,1900309.
doi: 10.1002/smll.v15.33 |
[40] |
Wu, Y.; Chen, J.; Sun, L.; Zeng, F.; Wu, S. Adv. Funct. Mater. 2019, 29,1807960.
|
[41] |
Diot, G.; Metz, S.; Noske, A.; Liapis, E.; Schroeder, B.; Ovsepian, S. V.; Meier, R.; Rummeny, E.; Ntziachristos, V. Clin. Cancer Res. 2017, 23,6912.
pmid: 28899968 |
[42] |
Ntziachristos, V.; Razansky, D. Chem. Rev. 2010, 110,2783.
doi: 10.1021/cr9002566 pmid: 20387910 |
[43] |
Luís Dean-Ben, X.; Razansky, D. Light: Sci. Appl. 2018, 7,18004.
|
[44] |
Gujrati, V.; Mishra, A.; Ntziachristos, V. Chem. Commun. 2017, 53,4653.
doi: 10.1039/C6CC09421J |
[45] |
Schellenberg, M. W.; Hunt, H. K. Photoacoustics 2018, 11,14.
doi: 10.1016/j.pacs.2018.07.001 pmid: 30073147 |
[46] |
Song, X.; Bian, H.; Wang, C.; Hu, M.; Li, N.; Xiao, Y. Org. Biomol. Chem. 2017, 15,8091.
pmid: 28905964 |
[47] |
Kim, H.; Lee, M.; Kim, H.; Kim, S.; Yoon, J. Chem. Soc. Rev. 2008, 37,1465.
doi: 10.1039/b802497a pmid: 18648672 |
[48] |
Han, J.; Burgess, K.; Chem. Rev. 2010, 110,2709.
pmid: 19831417 |
[49] |
Mendoza, M. F.; Hollabaugh, N. M.; Hettiarachchi, S. U.; McCarley, R. L. Biochemistry 2012, 51,8014.
pmid: 22989153 |
[50] |
Wu, Y.; Huang, S.; Wang, J.; Sun, L.; Zeng, F.; Wu, S. Nat. Commun. 2018, 9,3983.
pmid: 30266905 |
[1] | 高贺麒, 焦迪, 欧翰林, 章经天, 丁丹. 高性能聚集诱导发光纳米探针用于肿瘤切除手术导航[J]. 化学学报, 2021, 79(3): 319-325. |
[2] | 李勇, 王栩, 解希雷, 张建, 唐波. 一氧化碳有机荧光探针和光控释放剂研究进展[J]. 化学学报, 2021, 79(1): 36-44. |
[3] | 桑若愚, 许兴鹏, 王其, 范曲立, 黄维. 近红外二区有机小分子荧光探针[J]. 化学学报, 2020, 78(9): 901-915. |
[4] | 罗兴蕊, 陈敏文, 杨晴来. 近红外二区活体成像技术及其应用研究进展[J]. 化学学报, 2020, 78(5): 373-381. |
[5] | 汪明圆, 崔晓宇, 蔡文生, 邵学广. 温控近红外光谱用于葡萄糖的高灵敏检测[J]. 化学学报, 2020, 78(2): 125-129. |
[6] | 杨志刚, 熊佳, 张炜, 李文, 潘文慧, 张建国, 顾振宇, 黄美娜, 屈军乐. 可用于活细胞线粒体随机光学重构超分辨成像的分子内可逆环化五甲川菁染料探针[J]. 化学学报, 2020, 78(2): 130-139. |
[7] | 贾伊祎, 王文杰, 梁玲, 袁荃. 核酸功能化稀土基纳米材料在生物检测中的应用[J]. 化学学报, 2020, 78(11): 1177-1184. |
[8] | 刘红文, 朱隆民, 娄霄峰, 袁林, 张晓兵. 用于细胞和组织中弗林蛋白酶特异性成像的双光子荧光探针研究[J]. 化学学报, 2020, 78(11): 1240-1245. |
[9] | 郑斌, 程盛, 董华泽, 朱金苗, 韩钰, 杨亮, 胡进明. 一氧化氮响应性高分子荧光探针的构筑及其细胞内成像应用[J]. 化学学报, 2020, 78(10): 1089-1095. |
[10] | 王英美, 朱道明, 杨阳, 张珂, 张修珂, 吕明珊, 胡力, 丁帅杰, 王亮. 快速合成Bi@ZIF-8复合纳米材料用于近红外二区光热治疗以及可控药物释放[J]. 化学学报, 2020, 78(1): 76-81. |
[11] | 陈凯, 韩百川, 嵇思鑫, 孙瑾, 高振忠, 侯贤锋. 一种可用于直接检测空气中异氰酸酯的比率型荧光探针[J]. 化学学报, 2019, 77(4): 365-370. |
[12] | 熊麟, 凡勇, 张凡. 稀土纳米晶用于近红外区活体成像和传感研究进展[J]. 化学学报, 2019, 77(12): 1239-1249. |
[13] | 杨鹏里, 王振兴, 梁尊, 梁洪涛, 杨洋. 电场作用下水表面电势的分子动力学研究[J]. 化学学报, 2019, 77(10): 1045-1053. |
[14] | 焦阳, 张希. 超分子自由基:构筑、调控与功能[J]. 化学学报, 2018, 76(9): 659-665. |
[15] | 徐毅, 赵彦, 张叶俊, 崔之芬, 王丽华, 樊春海, 高基民, 孙艳红. Angiopep-2修饰的Ag2S量子点用于近红外二区脑胶质瘤成像[J]. 化学学报, 2018, 76(5): 393-399. |
阅读次数 | ||||||
全文 |
|
|||||
摘要 |
|
|||||